ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ
Στις μέρες μας, περισσότερο από ποτέ, μεγάλη ποσότητα στρατηγικά ευαίσθητων πληροφοριών ανταλλάσσονται καθημερινά, χωρίς προστασία, μέσω συμβατικών τηλεφωνικών γραμμών, κινητών τηλεφώνων ή κατά τη διάρκεια προσωπικών συναντήσεων στο γραφείο, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο κλπ. Τέτοιου είδους πληροφορίες, οι οποίες υποπίπτουν στα χέρια κάποιου αντιπάλου ή ανταγωνιστή θα μπορούσαν να αποβούν μοιραίες για εσάς, την επιχείρηση σας ή τον οργανισμό σας. Τι συσκευές υπάρχουν στην αγορά; Πώς μπορεί κανείς να συλλέξει πληροφορίες για τον ανταγωνισμό; Τι τρόποι προστασίας υπάρχουν; Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι στο χώρο του electrinic surveillance με τους κλασσικούς "κοριούς".
Look who's talking
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών, οι συσκευές υποκλοπής που είναι εγκατεστημένες σε όλο τον κόσμο, ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια. Οι εφημερίδες, τα ειδικά περιοδικά και το Internet είναι γεμάτα από μικρές αγγελίες και διαφημίσεις και η προμήθειά τους είναι εύκολη υπόθεση. Οποιοσδήποτε ηλεκτρονικός μπορεί να κατασκευάσει έναν πομπό τηλεφώνου μέσα σε μισή ώρα, συναρμολογώντας δέκα βασικά ηλεκτρονικά εξαρτήματα που βρίσκονται σε αφθονία στην αγορά. Η εγκατάσταση είναι εξίσου εύκολη (ανοίγετε το τηλέφωνο, κόβετε το ένα από τα δύο καλώδια της γραμμής και παρεμβάλλετε σε σειρά τον κοριό). Για τους λιγότερο τολμηρούς, ειδικά γραφεία αναλαμβάνουν να "τελειώσουν" τη δουλειά για λογαριασμό τους. Οι "κοριοί" που χρησιμοποιούνται σήμερα διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες.
Συσκευές παγίδευσης τηλεφωνικών γραμμών
Στην αγορά διατίθεται μεγάλη ποικιλία ηλεκτρονικών συσκευών παγίδευσης τηλεφωνικών γραμμών, οι οποίες, λόγω των ιδιαίτερα μικρών διαστάσεών τους (μικρότερες και από ένα γραμματόσημο), μπορούν να συνδεθούν σε σειρά, παράλληλα ή και επαγωγικά, σχεδόν οπουδήποτε στις τηλεφωνικές γραμμές, εσωτερικά στα ΚΑΦΑΟ, ακόμη και μέσα στην ίδια την τηλεφωνική συσκευή, χωρίς να γίνουν αντιληπτές από το χρήστη.
Συσκευές παγίδευσης χώρου
Και εδώ διατίθεται μεγάλη ποικιλία συσκευών με μικρές διαστάσεις που μπορούν να τοποθετηθούν εύκολα οπουδήποτε μέσα στο γραφείο, το δωμάτιο, το σκάφος, το αυτοκίνητο για να κατασκοπεύσουν ή να καταγράψουν τις επαγγελματικές και προσωπικές σας συναντήσεις. Οι συσκευές παγίδευσης χώρου μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιαδήποτε συσκευή ή αντικείμενο που βρίσκεται στο χώρο σας (ρολόι, σταχτοδοχείο, press papier κ.ά) ή ακόμη και μέσα στην πρίζα των 220V.
Οι τεχνικές και οι συσκευές που χρησιμοποιούνται για την υποκλοπή ποικίλλουν και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αν πρόκειται για επαγγελματικές ή ερασιτεχνικές.
Υπάρχουν οκτώ βασικοί τρόποι υποκλοπής:
1. Ενσύρματα Μικρόφωνα
Η εγκατάσταση ενσύρματων μικροφώνων είναι μια από τις πιο κλασικές τεχνικές υποκλοπής και, εφόσον υλοποιηθεί σωστά, είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπιστεί. Αποτελείται από ένα μικρόφωνο εγκατεστημένο στο χώρο "στόχο" με το καλώδιο σύνδεσής του να απλώνεται μέχρι το σημείο ακρόασης. Επειδή το καλώδιο του μικροφώνου μπορεί να οδηγήσει στην αποκάλυψη του σημείου ακρόασης και του υποκλοπέα, συνήθως τοποθετείται στο σημείο ακρόασης πομπός μετάδοσης μέσω R.F.
2. Πομποί μετόδοσης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας R.F.
Η κατηγορία αυτή συνήθως αναφέρεται ως "κοριοί" (bugs) ή μεταδότες ανοιχτού χώρου (Free space transmitters). Κυκλοφορούν σε πολύ μικρό μέγεθος στο οποίο περιλαμβάνεται το κύκλωμα του πομπού, το μικρόφωνο και η κεραία. Τροφοδοτούνται συνήθως από μπαταρία αλλά μπορούν να συνδεθούν και σε γραμμή τροφοδοσίας συνεχούς ή εναλλασσόμενου ρεύματος. Οι περισσότερες συσκευές της κατηγορίας εκπέμπουν σήμα R.F. με το φέρον διαμορφωμένο αναλογικά κατά ΑΜ ή FM. Λειτουργούν όπως οι συμβατικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί μετάδοσης, με τη διαφορά ότι μεταδίδουν σε συχνότητες που δεν μπορούν να ληφθούν από κοινούς ραδιοφωνικούς δέκτες. Πριν την έλευση της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, χρησιμοποιείτο κατά κόρον η μπάντα των FM. Τώρα, οι απαιτήσεις αλλά και οι συχνότητες έχουν ανέβει στην περιοχή πάνω από τους 108 ΜΗΖ ή και πιο ψηλά όπου χρησιμοποιούνται συσκευές με ΡLL ή με κρύσταλλο. Υψηλότερης κλάσης μεταδότες που χρησιμοποιούνται από επαγγελματίες κάνουν χρήση ψηφιακών τεχνικών διαμόρφωσης όπως PCM, phase modulation, spread spectrum, frequency hopping, προσφέροντας καλύτερα αποτελέσματα ενώ, παράλληλα, ελαχιστοποιείται η πιθανότητα εντοπισμού τους.
3. Πομποί μετάδοσης μέσω γρομμών ρεύμοτος
Οι μεταδότες αυτής της κατηγορίας (carrier current transceivers) χρησιμοποιούν ως μέσο μετάδοσης τις γραμμές του εναλλασσόμενου ρεύματος A.C ή τις τηλεφωνικές γραμμές αντί του ελεύθερου χώρου. Η μετάδοση γίνεται συνήθως σε χαμηλές συχνότητες και η ισχύς εκπομπής είναι πολύ μικρή. Η τεχνική αυτή αναπτύχθηκε ως εναλλακτική της ασύρματης παρακολούθησης και, αν κάποιος μετασχηματιστής δε διακόπτει την ωμική συνέχεια του δικτύου, το σήμα μπορεί να φτάσει πολύ μακριά. Στην ίδια τεχνική βασίζονται τα συστήματα ενδοεπικοινωνίας ή επιτήρησης βρεφών που κυκλοφορούν σε αφθονία στην αγορά!
Μία άλλη μέθοδος είναι η τοποθέτηση πομπού χώρου μέσα στην πρίζα. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται τροφοδοσία -και ως εκ τούτου επιτήρηση του χώρου- σε 24ωρη βάση. 'Ετσι, λύνεται ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των πομπών χώρου, αυτό της τροφοδοσίας αφού όντας τοποθετημένοι σε... εχθρικό περιβάλλον η πρόσβαση σε αυτούς για αλλαγή της μπαταρίας δεν είναι πάντα εύκολη.
4. Κατασκευαστικές ατέλειες
Οι τοίχοι έχουν αυτιά! Αρκετά κτίρια λόγω σχεδίασης και κατασκευής παρουσιάζουν σε ορισμένα σημεία ατέλειες, κάνοντας εύκολη τη ζωή των ωτακουστών.Οι ακουστικές συχνότητες μεταδίδονται από τα εν λόγω σημεία σε παρακείμενους χώρους με αποτέλεσμα να καθίσταται δυνατή η παρακολούθηση.
Κατασκευαστικές ατέλειες, λεπτοί τοίχοι, αγωγοί κλιματισμού, καμινάδες, πατώματα, κλπ. μπορούν να μεταφέρουν ηχητική πληροφορία από το ένα σημείο στο άλλο. Στην αγορά κυκλοφορούν ειδικές συσκευές με ευαίσθητα μικρόφωνα "τοίχου" που πολλαπλασιάζουν το... ηχητικό αποτέλεσμα.
5. Απευθείος οκρόοση
Οι ακουστικές συχνότητες μπορούν να υποκλαπούν από απόσταση, με τη χρήση "βιονικών" κατευθυντικών μικροφώνων, μέσα από ανοιχτά παράθυρα κτιρίων ή εξωτερικούς χώρους. Η τεχνική αυτή απαιτεί την οπτική επαφή του μικροφώνου και της περιοχής που υποκλέπτεται ενώ περιβαλλοντικοί θόρυβοι επιδρούν αρνητικά επηρεάζοντας το αποτέλεσμα.
'Ενας άλλος ηλεκτρονικός τρόπος, που βασίζεται επίσης στη φυσική, είναι οι παθητικοί συντονιζόμενοι ανακλαστές μικροκυματικής ακτινοβολίας. Λίγο -πολύ είναι γνωστή η ιστορία της παρακολούθησης της αμερικάνικης πρεσβείας στη Μόσχα. Κατά τη διάρκεια μίας επιχείρησης "απολύμανσης", βρέθηκε στον αμερικάνικο θυρεό που διακοσμούσε το γραφείο του πρεσβευτή μία συσκευή που ανταποκρινόταν σε σήματα 1800ΜΗz εκπέμποντας ένα αδιαμόρφωτο σήμα. Μετά από έρευνες -και με τη συνεργασία του MΙ5- αποκαλύφθηκε ότι το σύστημα συντονιζόταν μηχανικά στην ανθρώπινη ομιλία. Όταν δεχόταν μικροκυματική ακτινοβολία κατάλληλης συχνότητας -πολλαπλάσια της συχνότητας συντονισμού- η μηχανική ταλάντωση διαμόρφωνε την ακτινοβολία μεταβάλλοντας τη φάση. Το μόνο που απέμενε ήταν η ανίχνευση της διαφοράς φάσεως και η αποδιαμόρφωση του σήματος!
6. Συσκευές μαγνητοφώνησης
Οι συσκευές μαγνητοφώνησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συσκευές υποκλοπής. Το εξαιρετικά μικρό μέγεθος ορισμένων από αυτές τις καθιστά ιδανικές για απόκρυψη σε χαρτοφύλακες, τσάντες, ντοσιέ, κλπ. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο υποκλοπέας μαγνητοφωνεί τις συνομιλίες, χωρίς να γίνεται αντιληπτός από τους συνομιλητές του. Επίσης με τη χρήση κατάλληλων κυκλωμάτων προσαρμογής μπορούν εύκολα να τοποθετηθούν στην τηλεφωνική γραμμή καταγράφοντας τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις (tapping).
7. Συστήματα Laser
Τα συστήματα αυτά κατευθύνουν μια δέσμη Laser στο παράθυρο του κτιρίου που πρόκειται να γίνει η υποκλοπή. Κάθε ήχος από το . δωμάτιο προκαλεί δονήσεις στο τζάμι του παραθύρου, αντίστοιχες του πλάτους και της συχνότητας του ήχου που τις προκάλεσε. Η δέσμη Laser διαμορφώνεται από τις δονήσεις και ανακλάται πίσω στο δέκτη, όπου και αποδιαμορφώνεται.
Τα συστήματα Laser απαιτούν οπτική επαφή και καλές καιρικές συνθήκες για να λειτουργήσουν ικανοποιητικά. Το σύστημα αυτό αντικατέστησε σε μεγάλο βαθμό τους συντονιζόμενους παθητικούς ανακλαστές, δεδομένου ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας κατέστησε ιδιαίτερα εύκολη την ανίχνευση των μικροκυμάτων.
8. Τηλέφωνα
Τα τηλέφωνα είναι οι περισσότερο ευπαθείς συσκευές σε ένα δωμάτιο, από την πλευρά της ασφάλειας, ειδικά όταν πρόκειται για τη νέα γενιά ηλεκτρονικών τηλεφωνικών συσκευών. Οι τηλεφωνικές συσκευές μπορούν είτε να παγιδευτούν μέσω των τηλεφωνικών γραμμών είτε να παγιδεύσουν το χώρο που είναι τοποθετημένες (infinity transmitter). Καταρχήν, για να χρησιμοποιηθεί ένα τηλέφωνο σαν συσκευή υποκλοπής χώρου, ο υποκλοπέας πρέπει συχνά -ανάλογα με τη συσκευή που θα χρησιμοποιηθεί- να τροποποιήσει το κύκλωμα που σχετίζεται με το διακόπτη αγκίστρου και το μικρόφωνο του ακουστικού. Σε αυτή την περίπτωση το τηλέφωνο μεταδίδει τους ήχους που προέρχονται από το χώρο που βρίσκεται εγκατεστημένο, ακόμα και με το ακουστικό κατεβασμένο.
Οι πομποί απεριόριστης δράσης, μελωδικοί κοριοί ή infinity transmitters (διαλέγετε όποια ορολογία σάς αρέσει) εφευρέθηκαν πριν από αρκετές δεκαετίες από το FBI για να χρησιμοποιηθούν κατά της Μαφίας. Μετά την τοποθέτηση της συσκευής, ο υποκλοπέας καλεί τον συγκεκριμένο αριθμό, ζητάει κάποιο τυχαίο όνομα, δηλώνει ότι έκανε λάθος και ζητάει συγνώμη. Παράλληλα όμως έχει φροντίσει να αποστείλει ένα ηχητικό σήμα που ενεργοποιεί το σύστημα. 'Ετσι, η γραμμή δεν κλείνει αλλά περιέρχεται στον έλεγχό του, δίνοντάς του τη δυνατότητα να ελέγχει ακουστικά τον παρακολουθούμενο χώρο. Πρόβλημα τροφοδοσίας δεν υπάρχει, δεδομένου ότι η συσκευή λειτουργεί με το ρεύμα της τηλεφωνικής γραμμής.
Για να παγιδευτεί η τηλεφωνική γραμμή και αντίστοιχα η τηλεφωνική συσκευή που συνδέεται με αυτή, υπάρχουν αρκετοί τρόποι. Οι δύο πιο κοινοί είναι εκείνοι της τοποθέτησης σε σειρά, παράλληλα ή επαγωγικά στην γραμμή του ΟΤΕ είτε πομπών R.F, είτε ειδικών κυκλωμάτων (line interfaces) προσαρμογής της τηλεφωνικής γραμμής με συσκευές καταγραφής τηλεφωνικών συνδιαλέξεων. Οι περισσότερες από τις συσκευές που προαναφέραμε δεν απαιτούν τροφοδοσία αλλά λειτουργούν με το ρεύμα της γραμμής. Το μέγεθός τους και το καμουφλάρισμά τους ποικίλλει. Παλιότερα που υπήρχαν τηλέφωνα με κάψες, οι... παρακολουθούντες άνοιγαν την κάψα και τοποθετούσαν τον πομπό μέσα. Σήμερα, που οι κοινότεροι πομποί έχουν μέγεθος φακής μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε, ακόμη και μέσα στο jack της τηλεφωνικής συσκευής. Το μειονέκτημα των περισσότερων συσκευών του είδους είναι ότι, απορροφώντας ρεύμα από τη γραμμή, μεταβάλλουν τα χαρακτηριστικά της και μπορούν να γίνουν εύκολα αντιληπτοί ακόμη και από αντιπαρακολουθητικές συσκευές που κοστίζουν ελάχιστα χρήματα.
Τελευταία, έχουν κάνει την εμφάνιση τους στην αγορά επαγωγικά κυκλώματα προσαρμογής (Iine interfaces) τα οποία εντοπίζονται πολύ δύσκολα αφού δεν προκαλούν καμιά μεταβολή των ηλεκτρικών χαρακτηριστικών της γραμμής.
Υπάρχουν, βέβαια, ακόμα πιο επαγγελματικοί τρόποι παρακολούθησης. Το σύστημα που έφερε πραγματική επανάσταση στο χώρο ήταν μία σχεδίαση του Peter Wright, ειδικού επιστήμονα του ΜΙ5 (της αγγλικής αντικατασκοπίας). Όλα τα συστήματα μέχρι τότε απαιτούσαν πρόσβαση στον προς παρακολούθηση χώρο, προκειμένου να τοποθετηθεί ο κοριός ή οποιαδήποτε άλλη συσκευή παρακολούθησης. Ο Wright διοχέτευσε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία υψηλής συχνότητας στη γραμμή η οποία μπορούσε να διαπεράσει το άγκιστρο, ώστε να ενεργοποιήσει το μικρόφωνο που μετέδιδε όλα όσα συνέβαιναν σε ακτίνα 4 μέτρων.
Fax
'Οσον αφορά την παρακολούθηση fax, μπορεί να μην είναι τόσο εύκολη όσο η υποκλοπή τηλεφωνημάτων αλλά... τίποτα δεν είναι αδύνατο στα ηλεκτρονικά. Δεν μπορούμε π.χ. να συνδέσουμε ένα τρίτο fax παράλληλα στη γραμμή προκειμένου να λάβουμε και εμείς αντίγραφο, δεδομένου ότι τα fax ανταλλάσσουν αρχικά κάποιο πρωτόκολλο επικοινωνίας (handshaking) με σκοπό το συντονισμό τους και συνεχίζουν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε κάθε αλλαγή σελίδας. Στην αγορά υπάρχουν ειδικές συσκευές υποκλοπής fax -φημίζονται ιδιαίτερα όσες είναι κατασκευασμένες στο Ισραήλ- αλλά ο απλούστερος τρόπος είναι να ηχογραφήσετε π.χ. σε μία συσκευή DΑΤ (Digital Audio Tape) στο ένα κανάλι το ηχητικό σήμα που παράγεται από τις συσκευές fax και στο άλλο, ένα σταθερό τετραγωνικό σήμα συγχρονισμού 1000Hz. Κατά την αναπαραγωγή είναι απαραίτητο ένα fax/modem encoder.
Είναι προφανές, από όλα όσα προαναφέραμε, ότι το τηλέφωνο είναι ένας αδύνατος κρίκος στην αλυσίδα της ασφάλειας μίας επιχείρησης. Στην αγορά υπάρχουν συσκευές εντοπισμού πομπών, ενώ πολύ καλή δουλειά θα έκανε και ένα spectrum analyzer. Στην πράξη, καλό θα ήταν να απομακρύνετε το τηλέφωνο από την αίθουσα συσκέψεων (στην ανάγκη βγάλτε το από την πρίζα), ενώ ένα άλλο αντίμετρο είναι η τοποθέτηση ενός πυκνωτή 0,01μF παράλληλα στην τηλεφωνική γραμμή στο σημείο σύνδεσης με το τηλέφωνο. Τέλος, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε κωδικοποιητές -scramblers- που θα διασφάλιζαν σε κάποιο βαθμό την επικοινωνία π.χ. των κεντρικών γραφείων της εταιρείας με το υποκαταστημα της.
Κινητή τηλεφωνία
Όσο η τεχνολογία στις τηλεπικοινωνίες εξελίσσεται, άλλο τόσο, αντίστοιχα, εξελίσσονται οι τεχνικές και οι συσκευές υποκλοπής. Συχνά, βλέπουμε στον τύπο αναφορές για υποκλοπές κινητών τηλεφώνων, οι οποίες ωστόσο αναφέρονται κατά κανόνα σε χώρες που χρησιμοποιούν αναλογικά συστήματα. Τα συστήματα αυτά ευνοούν την ηλεκτρονική απάτη -με την κατασκευή κλώνων- η οποία στην Αμερική ξεπέρασε το1994 τα 500 εκατομμύρια δολάρια!
Το 1988, ένας υποκλοπέας κινητών τηλεφώνων υπέκλεψε συνομιλία του προέδρου της εταιρείας Popeye's Fried chicken. Στη συνομιλία ο πρόεδρος της εταιρείας συζητούσε τα σχέδια ανάληψης εμπορικού ελέγχου έναντι της ανταγωνίστριας εταιρείας Church's Fried chicken. Είναι προφανές ότι ο υποκλοπέας είχε -εκ των έσω- στοιχεία για τα σχέδια της εταιρείας, τα οποία θα μπορούσε να πουλήσει στον ανταγωνιστή.
Ακόμη και υψηλού επιπέδου κυβερνητικά στελέχη δεν εξαιρούνται από τις υποκλοπές των κινητών τηλεφώνων τους. Το 1990, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών George Bush είχε μια τηλεφωνική επικοινωνία, μέσω κινητού τηλεφώνου, με τον Robert Byrd σχετικά με τον πόλεμο στον κόλπο. Η συνομιλία υπεκλάπη "κατά λάθος" όπως ανακοινώθηκε εκ των υστέρων- από ένα δημοσιογράφο των Daily Times στο Glouster της Massachusetts, ο οποίος αργότερα δημοσίευσε τη σχετική ιστορία
Στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, έχει υιοθετηθεί το GSM (Global Mobile System), μία από τις βασικές παραμέτρους σχεδίασης του οποίου είναι η ασφάλεια των τηλεπικοινωνιών. Η μέθοδος κρυπτογράφησης που χρησιμοποιείται βασίζεται στη χρήση συμμετρικού αλγορίθμου κρυπτογράφησης ροής (stream cipher)
Προκειμένου να επιτευχθεί το maximum της ασφάλειας για την κρυπτογράφηση -αποκρυπτογράφηση απαιτούνται τα εξής:
Οι μοναδικές κλείδες ασφαλείας -Κί- που υπάρχουν για κάθε συνδρομητή.
Οι τυχαίοι αριθμοί -R- που παράγει το δίκτυο
Η δημιουργία, με τη βοήθεια του Κί και του R, του απαντητικού αριθμού SRES (Signed RESpOnse)
Οι αλγόριθμοι κρυπτογράφησης Α3 (αλγόριθμος πιστοποίησης), Α5 (αλγόριθμος κρυπτογράφησης φωνής) και Α8 (αλγόριθμος παραγωγής του κλειδιού Kc). Η μοναδικότητα των κλειδιών και η συμμετοχή των τυχαίων αριθμών R εγγυώνται -κάθε φορά- τη μοναδικότητα του κωδικού.
(Σε προσεχές άρθρο θα αναφερθούμε αναλυτικά στον τρόπο κρυπτογράφησης που χρησιμοποιείται στο GSM)
Είναι λοιπόν απόλυτα ασφαλές το κινητό τηλέφωνο; Στην ουσία ναι! Θεωρητικά θα μπορούσε κάποιος να παρακολουθήσει, όχι τα κινητά τηλέφωνα, αλλά τις μικροκυματικές ζεύξεις μεταξύ των σταθμών βάσεως και του κεντρικού συστήματος. Οι υψηλές συχνότητες (23 ή 38 GHz), η μεγάλη κατευθυντικότητα των συγκεκριμένων μεταδόσεων και αρκετές άλλες τεχνικές λεπτομέρειες καθιστούν πρακτικά αδύνατο το συγκεκριμένο τρόπο παρακολούθησης, δεδομένου ότι απαιτείταί εξοπλισμός πολλών εκατομμυρίων για αμφίβολα αποτελέσματα. Γι ' . αυτό, άλλωστε, σε περιπτώσεις θεμάτων εθνικής ασφάλειας ή δίωξης κοινού εγκλήματος (όπως η περίπτωση του αλβανού απαγωγέα), ακόμη και οι κρατικές υπηρεσίες καταφεύγουν στα δίκτυα για βοήθεια.
Του λόγου -που μεταδίδεται απο κινητό τηλέφωνο- το... ασφαλές επιβεβαιώνεται και από το πόρισμα της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας του Απορρήτου των Επικοινωνιών που συνέρχεται βάσει του νόμου 2225/1994. Το πόρισμα επισημαίνει ότι "η παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων από κινητό σε κινητό είναι δύσκολη έως αδύνατη".
Όλα τα παραπάνω αφορούν κοινές περιπτώσεις απλής βιομηχανικής κατασκοπίας ή κρεβατοκάμαρας, διότι, αν αποφασίσει π.χ. να ασχοληθεί μαζί σας η NSA (National Security Agency), το πράγμα είναι τελειωμένο.
Ο "παγκόσμιος κοριός" της που αποτελείται από 52 δορυφόρους και 25 επίγειες βάσεις μπορεί και επεξεργάζεται με λέξεις "κλειδιά" και χρήση computerized voice recognition systems εκατομμύρια συνδιαλέξεις καθημερινά! Στο πόρισμα της Επιτροπής αναφέρεται: "η χρήση ασυρμάτων τηλεπικοινωνιών έχει καταστήσει εφικτή την καταγραφή μη κρυπτογραφημένων επικοινωνιών ανά τον πλανήτη από παγκόσμια συστήματα ανίχνευσης και υποκλοπής".
Αν πιστεύετε ότι ο μεγάλος αδερφός της NSA δεν έχει λόγο να ασχοληθεί μαζί σας και ότι αυτά που συζητάτε στο τηλέφωνο δεν τον αφορούν, τότε μπορείτε σχεδόν άφοβα να μιλάτε από κινητό σε κινητό, αφού είναι ο ασφαλέστερος τρόπος συνομιλίας σήμερα.
Παραμένει βέβαια σε εκκρεμότητα η περίπτωση συνομιλίας από κινητό σε σταθερό. Εκεί καλό θα είναι να προσέχετε τι λέτε δεδομένου ότι το μεν κινητό μπορεί να παρέχει ασφάλεια, αλλά για το σταθερό ισχύουν όλα όσα είπαμε παραπάνω...
Video Παρακολούθηση
Σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυνατή η παρακολούθηση και καταγραφή όχι μόνο του ήχου αλλά και της εικόνας. Σήμερα, υπάρχουν στην ελληνική αγορά βιντεοκάμερες μεγέθους σπιρτόκουτου, ενώ ανάλογο μέγεθος έχει και ένας πομπός.
Αυτά βέβαια για τους "ερασιτέχνες" γιατί οι επαγγελματίες του είδους έχουν προχωρήσει πολύ. Είναι γνωστή η περίπτωση μυστικής υπηρεσίας που είχε τοποθετήσει την κάμερα στην κεραία ενός αυτοκινήτου. Η αστυνομία γειτονικής χώρας είχε τοποθετήσει τηλεχειριζόμενη κάμερα στον καθρέφτη ενός αυτοκινήτου. Οι αστυνομικοί βρίσκονταν στο κέντρο επιχειρήσεων, 500 χιλιόμετρα μακριά και με τη βοήθεια αναμεταδοτών έλεγχαν όχι μόνο τη γωνία λήψεως αλλά και το zoom!
Προσοχή λοιπόν στα αυτοκίνητα που έχουν παρκάρει επί μέρες έξω από το σπίτι ή το γραφείο σας. Μιλώντας για αυτοκίνητα καλό θα ήταν να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχει, ίσως, συναγερμός που να μπορεί να αντισταθεί στη σύγχρονη... διαρρηκτική τεχνολογία. Είναι περιττό να επισημάνουμε τι θα μπορούσε να τοποθετήσει κανείς ανοίγοντας το αυτοκίνητο σας.
Από απλούς πομπούς μετάδοσης φωνής μέχρι κάμερες και συσκευές εντοπισμού.
Οι δαιμόνιοι κατασκευαστές τοποθετούν κάμερες παντού. Σε γυαλιά, καρφίτσες γραβάτας, καρφίτσες πέτου, beeper, κινητά τηλέφωνα, ρολόγια τοίχου, τσαντάκια μπανάνα που μπαίνουν στη μέση κ.ά. Προσοχή λοιπόν στα δώρα που σας φέρνουν για το γραφείο σας. Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας! Μπορεί αυτός που σας το προσφέρει να σας "αγαπά" τόσο πολύ που να επιθυμεί μία απευθείας τηλεοπτική σύνδεση μαζί σας.
Είναι προφανές, με όλα όσα αναφέραμε, ότι δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια στις επικοινωνίες, δεδομένου ότι κάθε σήμα που μεταδίδεται ασύρματα ή ενσύρματα μπορεί να ληφθεί παράλληλα και από κάθε... ενδιαφερόμενο επίδοξο James Bond. Ο βασικότερος κανόνας προστασίας είναι να προσέχετε τι λέτε. Στο άρθρο σάς προτείναμε και μερικούς επιπλέον τρόπους προστασίας. Εφαρμόζοντάς τους θα είστε καλυμμένοι από το 90% των περιπτώσεων παρακολούθησης. Για το υπόλοιπο 10% υπάρχουν και οι ειδικοί...
Στις μέρες μας, περισσότερο από ποτέ, μεγάλη ποσότητα στρατηγικά ευαίσθητων πληροφοριών ανταλλάσσονται καθημερινά, χωρίς προστασία, μέσω συμβατικών τηλεφωνικών γραμμών, κινητών τηλεφώνων ή κατά τη διάρκεια προσωπικών συναντήσεων στο γραφείο, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο κλπ. Τέτοιου είδους πληροφορίες, οι οποίες υποπίπτουν στα χέρια κάποιου αντιπάλου ή ανταγωνιστή θα μπορούσαν να αποβούν μοιραίες για εσάς, την επιχείρηση σας ή τον οργανισμό σας. Τι συσκευές υπάρχουν στην αγορά; Πώς μπορεί κανείς να συλλέξει πληροφορίες για τον ανταγωνισμό; Τι τρόποι προστασίας υπάρχουν; Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι στο χώρο του electrinic surveillance με τους κλασσικούς "κοριούς".
Look who's talking
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών, οι συσκευές υποκλοπής που είναι εγκατεστημένες σε όλο τον κόσμο, ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια. Οι εφημερίδες, τα ειδικά περιοδικά και το Internet είναι γεμάτα από μικρές αγγελίες και διαφημίσεις και η προμήθειά τους είναι εύκολη υπόθεση. Οποιοσδήποτε ηλεκτρονικός μπορεί να κατασκευάσει έναν πομπό τηλεφώνου μέσα σε μισή ώρα, συναρμολογώντας δέκα βασικά ηλεκτρονικά εξαρτήματα που βρίσκονται σε αφθονία στην αγορά. Η εγκατάσταση είναι εξίσου εύκολη (ανοίγετε το τηλέφωνο, κόβετε το ένα από τα δύο καλώδια της γραμμής και παρεμβάλλετε σε σειρά τον κοριό). Για τους λιγότερο τολμηρούς, ειδικά γραφεία αναλαμβάνουν να "τελειώσουν" τη δουλειά για λογαριασμό τους. Οι "κοριοί" που χρησιμοποιούνται σήμερα διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες.
Συσκευές παγίδευσης τηλεφωνικών γραμμών
Στην αγορά διατίθεται μεγάλη ποικιλία ηλεκτρονικών συσκευών παγίδευσης τηλεφωνικών γραμμών, οι οποίες, λόγω των ιδιαίτερα μικρών διαστάσεών τους (μικρότερες και από ένα γραμματόσημο), μπορούν να συνδεθούν σε σειρά, παράλληλα ή και επαγωγικά, σχεδόν οπουδήποτε στις τηλεφωνικές γραμμές, εσωτερικά στα ΚΑΦΑΟ, ακόμη και μέσα στην ίδια την τηλεφωνική συσκευή, χωρίς να γίνουν αντιληπτές από το χρήστη.
Συσκευές παγίδευσης χώρου
Και εδώ διατίθεται μεγάλη ποικιλία συσκευών με μικρές διαστάσεις που μπορούν να τοποθετηθούν εύκολα οπουδήποτε μέσα στο γραφείο, το δωμάτιο, το σκάφος, το αυτοκίνητο για να κατασκοπεύσουν ή να καταγράψουν τις επαγγελματικές και προσωπικές σας συναντήσεις. Οι συσκευές παγίδευσης χώρου μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιαδήποτε συσκευή ή αντικείμενο που βρίσκεται στο χώρο σας (ρολόι, σταχτοδοχείο, press papier κ.ά) ή ακόμη και μέσα στην πρίζα των 220V.
Οι τεχνικές και οι συσκευές που χρησιμοποιούνται για την υποκλοπή ποικίλλουν και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αν πρόκειται για επαγγελματικές ή ερασιτεχνικές.
Υπάρχουν οκτώ βασικοί τρόποι υποκλοπής:
1. Ενσύρματα Μικρόφωνα
Η εγκατάσταση ενσύρματων μικροφώνων είναι μια από τις πιο κλασικές τεχνικές υποκλοπής και, εφόσον υλοποιηθεί σωστά, είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπιστεί. Αποτελείται από ένα μικρόφωνο εγκατεστημένο στο χώρο "στόχο" με το καλώδιο σύνδεσής του να απλώνεται μέχρι το σημείο ακρόασης. Επειδή το καλώδιο του μικροφώνου μπορεί να οδηγήσει στην αποκάλυψη του σημείου ακρόασης και του υποκλοπέα, συνήθως τοποθετείται στο σημείο ακρόασης πομπός μετάδοσης μέσω R.F.
2. Πομποί μετόδοσης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας R.F.
Η κατηγορία αυτή συνήθως αναφέρεται ως "κοριοί" (bugs) ή μεταδότες ανοιχτού χώρου (Free space transmitters). Κυκλοφορούν σε πολύ μικρό μέγεθος στο οποίο περιλαμβάνεται το κύκλωμα του πομπού, το μικρόφωνο και η κεραία. Τροφοδοτούνται συνήθως από μπαταρία αλλά μπορούν να συνδεθούν και σε γραμμή τροφοδοσίας συνεχούς ή εναλλασσόμενου ρεύματος. Οι περισσότερες συσκευές της κατηγορίας εκπέμπουν σήμα R.F. με το φέρον διαμορφωμένο αναλογικά κατά ΑΜ ή FM. Λειτουργούν όπως οι συμβατικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί μετάδοσης, με τη διαφορά ότι μεταδίδουν σε συχνότητες που δεν μπορούν να ληφθούν από κοινούς ραδιοφωνικούς δέκτες. Πριν την έλευση της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, χρησιμοποιείτο κατά κόρον η μπάντα των FM. Τώρα, οι απαιτήσεις αλλά και οι συχνότητες έχουν ανέβει στην περιοχή πάνω από τους 108 ΜΗΖ ή και πιο ψηλά όπου χρησιμοποιούνται συσκευές με ΡLL ή με κρύσταλλο. Υψηλότερης κλάσης μεταδότες που χρησιμοποιούνται από επαγγελματίες κάνουν χρήση ψηφιακών τεχνικών διαμόρφωσης όπως PCM, phase modulation, spread spectrum, frequency hopping, προσφέροντας καλύτερα αποτελέσματα ενώ, παράλληλα, ελαχιστοποιείται η πιθανότητα εντοπισμού τους.
3. Πομποί μετάδοσης μέσω γρομμών ρεύμοτος
Οι μεταδότες αυτής της κατηγορίας (carrier current transceivers) χρησιμοποιούν ως μέσο μετάδοσης τις γραμμές του εναλλασσόμενου ρεύματος A.C ή τις τηλεφωνικές γραμμές αντί του ελεύθερου χώρου. Η μετάδοση γίνεται συνήθως σε χαμηλές συχνότητες και η ισχύς εκπομπής είναι πολύ μικρή. Η τεχνική αυτή αναπτύχθηκε ως εναλλακτική της ασύρματης παρακολούθησης και, αν κάποιος μετασχηματιστής δε διακόπτει την ωμική συνέχεια του δικτύου, το σήμα μπορεί να φτάσει πολύ μακριά. Στην ίδια τεχνική βασίζονται τα συστήματα ενδοεπικοινωνίας ή επιτήρησης βρεφών που κυκλοφορούν σε αφθονία στην αγορά!
Μία άλλη μέθοδος είναι η τοποθέτηση πομπού χώρου μέσα στην πρίζα. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται τροφοδοσία -και ως εκ τούτου επιτήρηση του χώρου- σε 24ωρη βάση. 'Ετσι, λύνεται ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των πομπών χώρου, αυτό της τροφοδοσίας αφού όντας τοποθετημένοι σε... εχθρικό περιβάλλον η πρόσβαση σε αυτούς για αλλαγή της μπαταρίας δεν είναι πάντα εύκολη.
4. Κατασκευαστικές ατέλειες
Οι τοίχοι έχουν αυτιά! Αρκετά κτίρια λόγω σχεδίασης και κατασκευής παρουσιάζουν σε ορισμένα σημεία ατέλειες, κάνοντας εύκολη τη ζωή των ωτακουστών.Οι ακουστικές συχνότητες μεταδίδονται από τα εν λόγω σημεία σε παρακείμενους χώρους με αποτέλεσμα να καθίσταται δυνατή η παρακολούθηση.
Κατασκευαστικές ατέλειες, λεπτοί τοίχοι, αγωγοί κλιματισμού, καμινάδες, πατώματα, κλπ. μπορούν να μεταφέρουν ηχητική πληροφορία από το ένα σημείο στο άλλο. Στην αγορά κυκλοφορούν ειδικές συσκευές με ευαίσθητα μικρόφωνα "τοίχου" που πολλαπλασιάζουν το... ηχητικό αποτέλεσμα.
5. Απευθείος οκρόοση
Οι ακουστικές συχνότητες μπορούν να υποκλαπούν από απόσταση, με τη χρήση "βιονικών" κατευθυντικών μικροφώνων, μέσα από ανοιχτά παράθυρα κτιρίων ή εξωτερικούς χώρους. Η τεχνική αυτή απαιτεί την οπτική επαφή του μικροφώνου και της περιοχής που υποκλέπτεται ενώ περιβαλλοντικοί θόρυβοι επιδρούν αρνητικά επηρεάζοντας το αποτέλεσμα.
'Ενας άλλος ηλεκτρονικός τρόπος, που βασίζεται επίσης στη φυσική, είναι οι παθητικοί συντονιζόμενοι ανακλαστές μικροκυματικής ακτινοβολίας. Λίγο -πολύ είναι γνωστή η ιστορία της παρακολούθησης της αμερικάνικης πρεσβείας στη Μόσχα. Κατά τη διάρκεια μίας επιχείρησης "απολύμανσης", βρέθηκε στον αμερικάνικο θυρεό που διακοσμούσε το γραφείο του πρεσβευτή μία συσκευή που ανταποκρινόταν σε σήματα 1800ΜΗz εκπέμποντας ένα αδιαμόρφωτο σήμα. Μετά από έρευνες -και με τη συνεργασία του MΙ5- αποκαλύφθηκε ότι το σύστημα συντονιζόταν μηχανικά στην ανθρώπινη ομιλία. Όταν δεχόταν μικροκυματική ακτινοβολία κατάλληλης συχνότητας -πολλαπλάσια της συχνότητας συντονισμού- η μηχανική ταλάντωση διαμόρφωνε την ακτινοβολία μεταβάλλοντας τη φάση. Το μόνο που απέμενε ήταν η ανίχνευση της διαφοράς φάσεως και η αποδιαμόρφωση του σήματος!
6. Συσκευές μαγνητοφώνησης
Οι συσκευές μαγνητοφώνησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συσκευές υποκλοπής. Το εξαιρετικά μικρό μέγεθος ορισμένων από αυτές τις καθιστά ιδανικές για απόκρυψη σε χαρτοφύλακες, τσάντες, ντοσιέ, κλπ. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο υποκλοπέας μαγνητοφωνεί τις συνομιλίες, χωρίς να γίνεται αντιληπτός από τους συνομιλητές του. Επίσης με τη χρήση κατάλληλων κυκλωμάτων προσαρμογής μπορούν εύκολα να τοποθετηθούν στην τηλεφωνική γραμμή καταγράφοντας τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις (tapping).
7. Συστήματα Laser
Τα συστήματα αυτά κατευθύνουν μια δέσμη Laser στο παράθυρο του κτιρίου που πρόκειται να γίνει η υποκλοπή. Κάθε ήχος από το . δωμάτιο προκαλεί δονήσεις στο τζάμι του παραθύρου, αντίστοιχες του πλάτους και της συχνότητας του ήχου που τις προκάλεσε. Η δέσμη Laser διαμορφώνεται από τις δονήσεις και ανακλάται πίσω στο δέκτη, όπου και αποδιαμορφώνεται.
Τα συστήματα Laser απαιτούν οπτική επαφή και καλές καιρικές συνθήκες για να λειτουργήσουν ικανοποιητικά. Το σύστημα αυτό αντικατέστησε σε μεγάλο βαθμό τους συντονιζόμενους παθητικούς ανακλαστές, δεδομένου ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας κατέστησε ιδιαίτερα εύκολη την ανίχνευση των μικροκυμάτων.
8. Τηλέφωνα
Τα τηλέφωνα είναι οι περισσότερο ευπαθείς συσκευές σε ένα δωμάτιο, από την πλευρά της ασφάλειας, ειδικά όταν πρόκειται για τη νέα γενιά ηλεκτρονικών τηλεφωνικών συσκευών. Οι τηλεφωνικές συσκευές μπορούν είτε να παγιδευτούν μέσω των τηλεφωνικών γραμμών είτε να παγιδεύσουν το χώρο που είναι τοποθετημένες (infinity transmitter). Καταρχήν, για να χρησιμοποιηθεί ένα τηλέφωνο σαν συσκευή υποκλοπής χώρου, ο υποκλοπέας πρέπει συχνά -ανάλογα με τη συσκευή που θα χρησιμοποιηθεί- να τροποποιήσει το κύκλωμα που σχετίζεται με το διακόπτη αγκίστρου και το μικρόφωνο του ακουστικού. Σε αυτή την περίπτωση το τηλέφωνο μεταδίδει τους ήχους που προέρχονται από το χώρο που βρίσκεται εγκατεστημένο, ακόμα και με το ακουστικό κατεβασμένο.
Οι πομποί απεριόριστης δράσης, μελωδικοί κοριοί ή infinity transmitters (διαλέγετε όποια ορολογία σάς αρέσει) εφευρέθηκαν πριν από αρκετές δεκαετίες από το FBI για να χρησιμοποιηθούν κατά της Μαφίας. Μετά την τοποθέτηση της συσκευής, ο υποκλοπέας καλεί τον συγκεκριμένο αριθμό, ζητάει κάποιο τυχαίο όνομα, δηλώνει ότι έκανε λάθος και ζητάει συγνώμη. Παράλληλα όμως έχει φροντίσει να αποστείλει ένα ηχητικό σήμα που ενεργοποιεί το σύστημα. 'Ετσι, η γραμμή δεν κλείνει αλλά περιέρχεται στον έλεγχό του, δίνοντάς του τη δυνατότητα να ελέγχει ακουστικά τον παρακολουθούμενο χώρο. Πρόβλημα τροφοδοσίας δεν υπάρχει, δεδομένου ότι η συσκευή λειτουργεί με το ρεύμα της τηλεφωνικής γραμμής.
Για να παγιδευτεί η τηλεφωνική γραμμή και αντίστοιχα η τηλεφωνική συσκευή που συνδέεται με αυτή, υπάρχουν αρκετοί τρόποι. Οι δύο πιο κοινοί είναι εκείνοι της τοποθέτησης σε σειρά, παράλληλα ή επαγωγικά στην γραμμή του ΟΤΕ είτε πομπών R.F, είτε ειδικών κυκλωμάτων (line interfaces) προσαρμογής της τηλεφωνικής γραμμής με συσκευές καταγραφής τηλεφωνικών συνδιαλέξεων. Οι περισσότερες από τις συσκευές που προαναφέραμε δεν απαιτούν τροφοδοσία αλλά λειτουργούν με το ρεύμα της γραμμής. Το μέγεθός τους και το καμουφλάρισμά τους ποικίλλει. Παλιότερα που υπήρχαν τηλέφωνα με κάψες, οι... παρακολουθούντες άνοιγαν την κάψα και τοποθετούσαν τον πομπό μέσα. Σήμερα, που οι κοινότεροι πομποί έχουν μέγεθος φακής μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε, ακόμη και μέσα στο jack της τηλεφωνικής συσκευής. Το μειονέκτημα των περισσότερων συσκευών του είδους είναι ότι, απορροφώντας ρεύμα από τη γραμμή, μεταβάλλουν τα χαρακτηριστικά της και μπορούν να γίνουν εύκολα αντιληπτοί ακόμη και από αντιπαρακολουθητικές συσκευές που κοστίζουν ελάχιστα χρήματα.
Τελευταία, έχουν κάνει την εμφάνιση τους στην αγορά επαγωγικά κυκλώματα προσαρμογής (Iine interfaces) τα οποία εντοπίζονται πολύ δύσκολα αφού δεν προκαλούν καμιά μεταβολή των ηλεκτρικών χαρακτηριστικών της γραμμής.
Υπάρχουν, βέβαια, ακόμα πιο επαγγελματικοί τρόποι παρακολούθησης. Το σύστημα που έφερε πραγματική επανάσταση στο χώρο ήταν μία σχεδίαση του Peter Wright, ειδικού επιστήμονα του ΜΙ5 (της αγγλικής αντικατασκοπίας). Όλα τα συστήματα μέχρι τότε απαιτούσαν πρόσβαση στον προς παρακολούθηση χώρο, προκειμένου να τοποθετηθεί ο κοριός ή οποιαδήποτε άλλη συσκευή παρακολούθησης. Ο Wright διοχέτευσε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία υψηλής συχνότητας στη γραμμή η οποία μπορούσε να διαπεράσει το άγκιστρο, ώστε να ενεργοποιήσει το μικρόφωνο που μετέδιδε όλα όσα συνέβαιναν σε ακτίνα 4 μέτρων.
Fax
'Οσον αφορά την παρακολούθηση fax, μπορεί να μην είναι τόσο εύκολη όσο η υποκλοπή τηλεφωνημάτων αλλά... τίποτα δεν είναι αδύνατο στα ηλεκτρονικά. Δεν μπορούμε π.χ. να συνδέσουμε ένα τρίτο fax παράλληλα στη γραμμή προκειμένου να λάβουμε και εμείς αντίγραφο, δεδομένου ότι τα fax ανταλλάσσουν αρχικά κάποιο πρωτόκολλο επικοινωνίας (handshaking) με σκοπό το συντονισμό τους και συνεχίζουν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε κάθε αλλαγή σελίδας. Στην αγορά υπάρχουν ειδικές συσκευές υποκλοπής fax -φημίζονται ιδιαίτερα όσες είναι κατασκευασμένες στο Ισραήλ- αλλά ο απλούστερος τρόπος είναι να ηχογραφήσετε π.χ. σε μία συσκευή DΑΤ (Digital Audio Tape) στο ένα κανάλι το ηχητικό σήμα που παράγεται από τις συσκευές fax και στο άλλο, ένα σταθερό τετραγωνικό σήμα συγχρονισμού 1000Hz. Κατά την αναπαραγωγή είναι απαραίτητο ένα fax/modem encoder.
Είναι προφανές, από όλα όσα προαναφέραμε, ότι το τηλέφωνο είναι ένας αδύνατος κρίκος στην αλυσίδα της ασφάλειας μίας επιχείρησης. Στην αγορά υπάρχουν συσκευές εντοπισμού πομπών, ενώ πολύ καλή δουλειά θα έκανε και ένα spectrum analyzer. Στην πράξη, καλό θα ήταν να απομακρύνετε το τηλέφωνο από την αίθουσα συσκέψεων (στην ανάγκη βγάλτε το από την πρίζα), ενώ ένα άλλο αντίμετρο είναι η τοποθέτηση ενός πυκνωτή 0,01μF παράλληλα στην τηλεφωνική γραμμή στο σημείο σύνδεσης με το τηλέφωνο. Τέλος, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε κωδικοποιητές -scramblers- που θα διασφάλιζαν σε κάποιο βαθμό την επικοινωνία π.χ. των κεντρικών γραφείων της εταιρείας με το υποκαταστημα της.
Κινητή τηλεφωνία
Όσο η τεχνολογία στις τηλεπικοινωνίες εξελίσσεται, άλλο τόσο, αντίστοιχα, εξελίσσονται οι τεχνικές και οι συσκευές υποκλοπής. Συχνά, βλέπουμε στον τύπο αναφορές για υποκλοπές κινητών τηλεφώνων, οι οποίες ωστόσο αναφέρονται κατά κανόνα σε χώρες που χρησιμοποιούν αναλογικά συστήματα. Τα συστήματα αυτά ευνοούν την ηλεκτρονική απάτη -με την κατασκευή κλώνων- η οποία στην Αμερική ξεπέρασε το1994 τα 500 εκατομμύρια δολάρια!
Το 1988, ένας υποκλοπέας κινητών τηλεφώνων υπέκλεψε συνομιλία του προέδρου της εταιρείας Popeye's Fried chicken. Στη συνομιλία ο πρόεδρος της εταιρείας συζητούσε τα σχέδια ανάληψης εμπορικού ελέγχου έναντι της ανταγωνίστριας εταιρείας Church's Fried chicken. Είναι προφανές ότι ο υποκλοπέας είχε -εκ των έσω- στοιχεία για τα σχέδια της εταιρείας, τα οποία θα μπορούσε να πουλήσει στον ανταγωνιστή.
Ακόμη και υψηλού επιπέδου κυβερνητικά στελέχη δεν εξαιρούνται από τις υποκλοπές των κινητών τηλεφώνων τους. Το 1990, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών George Bush είχε μια τηλεφωνική επικοινωνία, μέσω κινητού τηλεφώνου, με τον Robert Byrd σχετικά με τον πόλεμο στον κόλπο. Η συνομιλία υπεκλάπη "κατά λάθος" όπως ανακοινώθηκε εκ των υστέρων- από ένα δημοσιογράφο των Daily Times στο Glouster της Massachusetts, ο οποίος αργότερα δημοσίευσε τη σχετική ιστορία
Στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, έχει υιοθετηθεί το GSM (Global Mobile System), μία από τις βασικές παραμέτρους σχεδίασης του οποίου είναι η ασφάλεια των τηλεπικοινωνιών. Η μέθοδος κρυπτογράφησης που χρησιμοποιείται βασίζεται στη χρήση συμμετρικού αλγορίθμου κρυπτογράφησης ροής (stream cipher)
Προκειμένου να επιτευχθεί το maximum της ασφάλειας για την κρυπτογράφηση -αποκρυπτογράφηση απαιτούνται τα εξής:
Οι μοναδικές κλείδες ασφαλείας -Κί- που υπάρχουν για κάθε συνδρομητή.
Οι τυχαίοι αριθμοί -R- που παράγει το δίκτυο
Η δημιουργία, με τη βοήθεια του Κί και του R, του απαντητικού αριθμού SRES (Signed RESpOnse)
Οι αλγόριθμοι κρυπτογράφησης Α3 (αλγόριθμος πιστοποίησης), Α5 (αλγόριθμος κρυπτογράφησης φωνής) και Α8 (αλγόριθμος παραγωγής του κλειδιού Kc). Η μοναδικότητα των κλειδιών και η συμμετοχή των τυχαίων αριθμών R εγγυώνται -κάθε φορά- τη μοναδικότητα του κωδικού.
(Σε προσεχές άρθρο θα αναφερθούμε αναλυτικά στον τρόπο κρυπτογράφησης που χρησιμοποιείται στο GSM)
Είναι λοιπόν απόλυτα ασφαλές το κινητό τηλέφωνο; Στην ουσία ναι! Θεωρητικά θα μπορούσε κάποιος να παρακολουθήσει, όχι τα κινητά τηλέφωνα, αλλά τις μικροκυματικές ζεύξεις μεταξύ των σταθμών βάσεως και του κεντρικού συστήματος. Οι υψηλές συχνότητες (23 ή 38 GHz), η μεγάλη κατευθυντικότητα των συγκεκριμένων μεταδόσεων και αρκετές άλλες τεχνικές λεπτομέρειες καθιστούν πρακτικά αδύνατο το συγκεκριμένο τρόπο παρακολούθησης, δεδομένου ότι απαιτείταί εξοπλισμός πολλών εκατομμυρίων για αμφίβολα αποτελέσματα. Γι ' . αυτό, άλλωστε, σε περιπτώσεις θεμάτων εθνικής ασφάλειας ή δίωξης κοινού εγκλήματος (όπως η περίπτωση του αλβανού απαγωγέα), ακόμη και οι κρατικές υπηρεσίες καταφεύγουν στα δίκτυα για βοήθεια.
Του λόγου -που μεταδίδεται απο κινητό τηλέφωνο- το... ασφαλές επιβεβαιώνεται και από το πόρισμα της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας του Απορρήτου των Επικοινωνιών που συνέρχεται βάσει του νόμου 2225/1994. Το πόρισμα επισημαίνει ότι "η παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων από κινητό σε κινητό είναι δύσκολη έως αδύνατη".
Όλα τα παραπάνω αφορούν κοινές περιπτώσεις απλής βιομηχανικής κατασκοπίας ή κρεβατοκάμαρας, διότι, αν αποφασίσει π.χ. να ασχοληθεί μαζί σας η NSA (National Security Agency), το πράγμα είναι τελειωμένο.
Ο "παγκόσμιος κοριός" της που αποτελείται από 52 δορυφόρους και 25 επίγειες βάσεις μπορεί και επεξεργάζεται με λέξεις "κλειδιά" και χρήση computerized voice recognition systems εκατομμύρια συνδιαλέξεις καθημερινά! Στο πόρισμα της Επιτροπής αναφέρεται: "η χρήση ασυρμάτων τηλεπικοινωνιών έχει καταστήσει εφικτή την καταγραφή μη κρυπτογραφημένων επικοινωνιών ανά τον πλανήτη από παγκόσμια συστήματα ανίχνευσης και υποκλοπής".
Αν πιστεύετε ότι ο μεγάλος αδερφός της NSA δεν έχει λόγο να ασχοληθεί μαζί σας και ότι αυτά που συζητάτε στο τηλέφωνο δεν τον αφορούν, τότε μπορείτε σχεδόν άφοβα να μιλάτε από κινητό σε κινητό, αφού είναι ο ασφαλέστερος τρόπος συνομιλίας σήμερα.
Παραμένει βέβαια σε εκκρεμότητα η περίπτωση συνομιλίας από κινητό σε σταθερό. Εκεί καλό θα είναι να προσέχετε τι λέτε δεδομένου ότι το μεν κινητό μπορεί να παρέχει ασφάλεια, αλλά για το σταθερό ισχύουν όλα όσα είπαμε παραπάνω...
Video Παρακολούθηση
Σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυνατή η παρακολούθηση και καταγραφή όχι μόνο του ήχου αλλά και της εικόνας. Σήμερα, υπάρχουν στην ελληνική αγορά βιντεοκάμερες μεγέθους σπιρτόκουτου, ενώ ανάλογο μέγεθος έχει και ένας πομπός.
Αυτά βέβαια για τους "ερασιτέχνες" γιατί οι επαγγελματίες του είδους έχουν προχωρήσει πολύ. Είναι γνωστή η περίπτωση μυστικής υπηρεσίας που είχε τοποθετήσει την κάμερα στην κεραία ενός αυτοκινήτου. Η αστυνομία γειτονικής χώρας είχε τοποθετήσει τηλεχειριζόμενη κάμερα στον καθρέφτη ενός αυτοκινήτου. Οι αστυνομικοί βρίσκονταν στο κέντρο επιχειρήσεων, 500 χιλιόμετρα μακριά και με τη βοήθεια αναμεταδοτών έλεγχαν όχι μόνο τη γωνία λήψεως αλλά και το zoom!
Προσοχή λοιπόν στα αυτοκίνητα που έχουν παρκάρει επί μέρες έξω από το σπίτι ή το γραφείο σας. Μιλώντας για αυτοκίνητα καλό θα ήταν να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχει, ίσως, συναγερμός που να μπορεί να αντισταθεί στη σύγχρονη... διαρρηκτική τεχνολογία. Είναι περιττό να επισημάνουμε τι θα μπορούσε να τοποθετήσει κανείς ανοίγοντας το αυτοκίνητο σας.
Από απλούς πομπούς μετάδοσης φωνής μέχρι κάμερες και συσκευές εντοπισμού.
Οι δαιμόνιοι κατασκευαστές τοποθετούν κάμερες παντού. Σε γυαλιά, καρφίτσες γραβάτας, καρφίτσες πέτου, beeper, κινητά τηλέφωνα, ρολόγια τοίχου, τσαντάκια μπανάνα που μπαίνουν στη μέση κ.ά. Προσοχή λοιπόν στα δώρα που σας φέρνουν για το γραφείο σας. Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας! Μπορεί αυτός που σας το προσφέρει να σας "αγαπά" τόσο πολύ που να επιθυμεί μία απευθείας τηλεοπτική σύνδεση μαζί σας.
Είναι προφανές, με όλα όσα αναφέραμε, ότι δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια στις επικοινωνίες, δεδομένου ότι κάθε σήμα που μεταδίδεται ασύρματα ή ενσύρματα μπορεί να ληφθεί παράλληλα και από κάθε... ενδιαφερόμενο επίδοξο James Bond. Ο βασικότερος κανόνας προστασίας είναι να προσέχετε τι λέτε. Στο άρθρο σάς προτείναμε και μερικούς επιπλέον τρόπους προστασίας. Εφαρμόζοντάς τους θα είστε καλυμμένοι από το 90% των περιπτώσεων παρακολούθησης. Για το υπόλοιπο 10% υπάρχουν και οι ειδικοί...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου