Δεκαπέντε χιλιάδες – τουλάχιστον – ακίνητα περιέρχονται στο Δημόσιο σε 35 περιοχές της Ελλάδας, οι οποίες εξαιρέθηκαν από τις τελευταίες ρυθμίσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος. Ειδικότερα, με νομοσχέδιο που ψηφίστηκε την Τετάρτη δίνεται ένας χρόνος παράταση (από τα 14 στα 15) σε όσες περιοχές δεν έληξε η παράταση μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2018 αφήνοντας απέξω τόσο τις 21 περιοχές για τις οποίες η προθεσμία έληγε το 2017, όσο και 14 περιοχές για τις οποίες η προθεσμία έληξε μεταξύ 2 Οκτωβρίου και 19 Νοεμβρίου 2018.

Μεταξύ αυτών είναι τα Βριλήσσια και η Ελευσίνα στην Αττική, το Αστρος, το Παράλιο Αστρος στην Αρκαδία, καθώς και διάσπαρτες περιοχές (σε Κιλκίς, Δράμα, Φθιώτιδα, Ξάνθη, Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή, Καλαμάτα, Καβάλα, Αρτα, Τρίκαλα, Αμαλιάδα και Βέροια).

Διευκρινίζεται ότι ήδη από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο του 2017 γύρω στα 10.000 ακίνητα (για την ακρίβεια 9.850) που είτε δεν δηλώθηκαν στο Κτηματολόγιο είτε δηλώθηκαν με λάθος τρόπο περιήλθαν στο Δημόσιο. Για αυτή τη χρονιά τουλάχιστον 5.000 ακίνητα χάνονται, μιας και έμειναν εκτός νομοθετικής ρύθμισης.

Σημειώνεται ότι πριν από λίγους μήνες από το υπουργείο Περιβάλλοντος δόθηκε εννιάμηνη παράταση σε όσες περιοχές οι προθεσμίες έληγαν το 2018. Ωστόσο, στη ρύθμιση δεν είχαν συμπεριληφθεί 21 περιοχές (προκαποδιστριακοί ΟΤΑ) που οι προθεσμίες έληγαν το 2017, γι" αυτό και περιήλθαν τα ακίνητα στο Δημόσιο.

Η εκκρεμότητα των 35 προαναφερόμενων περιοχών σημαίνει πως οι ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν έχουν «εμφανιστεί» από την πρώτη περίοδο συλλογής δηλώσεων 1997-1999 μέχρι και σήμερα με συνέπεια τα ακίνητα να φαίνονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», μπορεί μόνο να διεκδικήσει χρηματική αποζημίωση.

Αυτός είναι και ο λόγος που η ΠΟΜΙΔΑ ζητάει την παράταση της προθεσμίας διόρθωσης των αρχικών εγγραφών στο Κτηματολόγιο μέχρι και τη συμπλήρωση 20ετίας από την έναρξη λειτουργίας κάθε Κτηματολογικού Γραφείου.

Διευκρινίζεται πως πριν από δυόμισι χρόνια (την 1η Φεβρουαρίου 2016) που είχε ανακύψει ανάλογο ζήτημα, με νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος είχε παραταθεί κατά δύο έτη, η προθεσμία διόρθωσης των αρχικών εγγραφών (από τα 12 στα 14 έτη) με εξάμηνη αναδρομική ισχύ, μιας και από την 1η Αυγούστου 2015 είχε λήξει η προθεσμία σε δεκάδες περιοχές.

Επειτα από οκτώ χρόνια. Στο μεταξύ, ξεμπλοκάρει έπειτα από οκτώ χρόνια, τον ερχόμενο Μάρτιο ή Απρίλιο, το Κτηματολόγιο στον Δήμο της Αθήνας. Αυτό σημαίνει πως 700.000 ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν δηλώσει 1.250.000 δικαιώματα το 2008 – και πλήρωσαν 35 ευρώ ανά δικαίωμα – θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή προκειμένου όταν λάβουν τις σχετικές ενημερώσεις, να επιβεβαιώσουν ή να διορθώσουν τα αποτελέσματα της επεξεργασίας.

Κι αυτό θα πρέπει να γίνει ώστε να καταγραφούν ορθά τα στοιχεία της ιδιοκτησίας τους και να αποφύγουν χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες στο μέλλον, αλλά και να μην κινδυνεύσουν να χάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Μάτια ερμητικά ανοιχτά. Το 2019 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως η «χρονιά του Κτηματολογίου». Κι αυτό επειδή είναι η πρώτη χρονιά στην οποία εν δυνάμει όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα (και κάτοικοι του εξωτερικού με ακίνητα στην Ελλάδα), κοινώς εκατομμύρια ιδιοκτήτες σε όλο τον κόσμο (!) πρέπει να έχουν τα μάτια ερμητικά ανοιχτά σε όλη τη διάρκεια του έτους, μιας και το Κτηματολόγιο θα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Ηδη, σε 20 περιφερειακές ενότητες – σε όλη την Ελλάδα – έχει ξεκινήσει εδώ και δύο εβδομάδες η συλλογή δηλώσεων (σ.σ. πρόκειται για το νέο πρόγραμμα κτηματογράφησης), μέσα στον Ιανουάριο αναμένεται η έναρξη της συλλογής σε άλλες 15 περιφερειακές ενότητες, ενώ παράλληλα τον ερχόμενο Μάρτιο ή Απρίλιο ξεμπλοκάρει, όπως προαναφέρθηκε, το Κτηματολόγιο στον Δήμο της Αθήνας.

Την ίδια ώρα, περιοχές στις οποίες λήγει η προθεσμία δηλώσεων ιδιοκτησίας παίρνουν παράταση, ενώ αλλού έχει αρχίσει η ανάρτηση.

Εκεί οι ιδιοκτήτες έχουν δύο μήνες (τέσσερις οι κάτοικοι εξωτερικού) χρονικό περιθώριο κατά το οποίο πρέπει να ελέγξουν, να επιβεβαιώσουν και ίσως να διορθώσουν τις κτηματογραφικές εγγραφές μέσω της διαδικασίας των ενστάσεων, έτσι ώστε να μην ταλαιπωρούνται και να μην επιβαρύνονται με έξοδα στο μέλλον.

Σημειώνεται ότι εκτός από τη διαδικασία της κτηματογράφησης υπάρχει και η λειτουργία του Κτηματολογικών Γραφείων τα οποία αντικαθιστούν τα υποθηκοφυλακεία.

Η περίπτωση της Αθήνας

Εντός του πρώτου τριμήνου του 2019, αναμένεται και η β" φάση της κτηματογράφησης του Δήμου της Αθήνας, ο οποίος μαζί με τους Δήμους Λαμίας, Βόλου και Λιβαδειάς καθυστέρησαν μία οκταετία λόγω δικαστικών προσφυγών και διενέξεων.

Σημειώνεται ότι το καλοκαίρι του 2008 έγινε η πρώτη φάση της κτηματογράφησης στον Δήμο της Αθήνας και υποβλήθηκαν οι αναγκαίες δηλώσεις από τους ιδιοκτήτες. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ο ανάδοχος να ανακηρυχθεί το 2010.

Τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί και ελεγχθεί από τον ανάδοχο θα αναρτηθούν σε μια πλατφόρμα στην ιστοσελίδα του Κτηματολογίου (www.ktimatologio.gr). Εκεί, οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες θα μπορούν χρησιμοποιώντας τους κωδικούς του Taxis σε διάστημα 45 ημερών να ελέγξουν αν υπάρχουν λάθη και, στην περίπτωση αυτή, να υποβάλουν αίτηση για επανεξέταση στοιχείων.

Η διαδικασία καλύπτει κάθε είδους λάθος, από ένα απλό ορθογραφικό μέχρι λάθος στο εμβαδόν της ιδιοκτησίας και η αίτηση θα υποβάλλεται είτε ηλεκτρονικά είτε αυτοπροσώπως στο Γραφείο Κτηματογράφησης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ιδιοκτήτες θα έχουν μία ακόμη ευκαιρία να διορθώσουν τυχόν λάθη: έξι μήνες μετά τη λήξη της προανάρτησης θα ακολουθήσει η διαδικασία της κανονικής ανάρτησης των στοιχείων, στην οποία θα μπορούν να ελεγχθούν οι αλλαγές που έγιναν κατά το στάδιό τους.

Τον επόμενο μήνα αναμένεται να ξεκινήσει η επόμενη φάση της κτηματογράφησης στις εξής περιφερειακές ενότητες: Δράμα και Ξάνθη (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη), Χαλκιδική (Κεντρική Μακεδονία), Καστοριά και Φλώρινα (Δυτική Μακεδονία), Μαγνησία και Σποράδες (Θεσσαλία), Βοιωτία, Φωκίδα και Εύβοια (Στέρεα Ελλάδα), Αχαΐα και Ηλεία (Δυτική Ελλάδα), Μεσσηνία και Λακωνία (Πελοπόννησος) και Ηράκλειο (Κρήτη). Η διάρκεια της συλλογής δηλώσεων είναι τρεις μήνες για τους κατοίκους του εσωτερικού και έξι μήνες για τους κατοίκους εξωτερικού.

Η προανάρτηση. Μετά τη συλλογή και την επεξεργασία των δηλώσεών τους διενεργείται η προανάρτηση, η οποία διαρκεί 45 μέρες και είναι ουσιαστικά μια διαδικασία προσωπικής ενημέρωσης των δικαιούχων που έχουν υποβάλει δήλωση, για το αποτέλεσμα της επεξεργασίας των κτηματολογικών στοιχείων, με σκοπό την διόρθωσή τους και την αποφυγή ενστάσεων ή αιτήσεων διόρθωσης κατά την ανάρτηση.

Η διενέργεια της προανάρτησης γίνεται κυρίως ηλεκτρονικά και περιλαμβάνει:

– Την ηλεκτρονική ανάρτηση των δεδομένων της κτηματολογικής βάσης στο Διαδίκτυο (η πρόσβαση γίνεται μόνο μέσω των κωδικών του Τaxis).

– Την ηλεκτρονική, μέσω email ή τηλεφωνική επικοινωνία του δικαιούχου με το Γραφείο Κτηματογράφησης σε περίπτωση εντοπισμού σφάλματος, παράλειψης κ.ά.

– Η αποστολή εντύπων και επιστολών περιορίζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Ηλεκτρονική υποβολή. Το Κτηματολόγιο δίνει τη δυνατότητα να υποβληθεί η δήλωση και ηλεκτρονικά, έτσι ώστε να μην απαιτείται η μετάβαση των δικαιούχων στην περιοχή κτηματογράφησης. Μέσω αυτού του τρόπου δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής εγγράφων διαφόρων τύπων (tiff, jpeg, pdf), καθώς καταργείται η δυνατότητα ταχυδρομικής αποστολής των εγγράφων.

Επιπλέον, όπως εξηγούν από το Κτηματολόγιο, παρέχεται κατάλληλη εφαρμογή, η οποία επιτρέπει τη δυνατότητα εύρεσης και οριοθέτησης του ακίνητου με εναλλακτικούς τρόπους:

– Με πληκτρολόγηση διεύθυνσης ή τοπωνυμιών ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου που ταυτοποιεί το ακίνητο (π.χ. κωδικός αγροτεμαχίου αναδασμού ή διανομής).

– Με φόρτωση ή πληκτρολόγηση συντεταγμένων ή αρχείων εξαρτημένων τοπογραφικών, είτε φόρτωσης συντεταγμένων από εφαρμογές κινητών τηλεφώνων.

– Σε κάθε περίπτωση ο χρήστης έχει τη δυνατότητα σχεδίασης του ακινήτου του στην εφαρμογή.

Εναρξη λειτουργίας. Τη Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2019 ξεκίνησε η λειτουργία του Κτηματολογικού Γραφείου Αχαρνών, για τους πρώην Δήμους Ανω Λιοσίων, Αχαρνών, Ζεφυρίου, Θρακομακεδόνων, Καματερού και της πρώην Κοινότητας Κρυονερίου.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις προαναφερόμενες περιοχές, από εδώ και πέρα για όλες τις συναλλαγές τους θα πρέπει να απευθύνονται στο Κτηματολογικό Γραφείο αντί για το υποθηκοφυλακείο, του οποίου όλα τα στοιχεία επέχουν πλέον θέση αρχείου.

Η διαφορά: στο υποθηκοφυλακείο μπορούν όλοι να αναζητήσουν στοιχεία μόνο με βάση το όνομα (ανθρωποκεντρικό σύστημα). Δεν μπορούν όμως να αναζητηθούν στοιχεία με βάση το ακίνητο.

Στο Κτηματολογικό Γραφείο οι ιδιοκτήτες, οι επαγγελματίες και το Δημόσιο μπορούν να κάνουν αναζήτηση με σημείο αναφοράς είτε το όνομα είτε το ακίνητο (κτηματοκεντρικό σύστημα).

Σήμερα λειτουργούν 119 Κτηματολογικά Γραφεία σε 431 περιοχές της χώρας, τα οποία είναι συνδεδεμένα μέσω Διαδικτύου σε μια μεγάλη βάση δεδομένων (νομικές και χωρικές πληροφορίες), το Σύστημα Πληροφορικής του Κτηματολογίου το οποίο περιλαμβάνει δεδομένα περίπου 10 εκατομμυρίων δικαιωμάτων για συνολικά πέντε εκατομμύρια ιδιοκτησίες.

Από την έναρξη λειτουργίας του πρώτου Κτηματολογικού Γραφείου, την 1η Αυγούστου 2003 έχουν καταχωριστεί πάνω από τρία εκατομμύρια πράξεις στο Κτηματολόγιο, δηλαδή μέσος όρος 650 πράξεις την ημέρα.

155 «μονάδες ενημέρωσης»

Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα λειτουργήσουν δύο μεγάλα γραφεία για να εξυπηρετήσουν όσους δεν μπορούν να βρεθούν άμεσα εκεί όπου είναι οι ιδιοκτησίες τους. Το γραφείο της Αθήνας (από τις αρχές του 2019 στο κλειστό Ολυμπιακό Στάδιο Γαλατσίου στη Λεωφόρο Βεΐκου 137) θα εξυπηρετεί τις περιφέρειες της Ηπείρου, Θεσσαλίας, των Ιόνιων Νήσων, της Δυτικής Ελλάδας, της Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου, του Βόρειου και Νότιου Αιγαίου αλλά και της Κρήτης. Στη Θεσσαλονίκη θα εξυπηρετεί τις περιοχές Ξάνθης, Δράμας, Χαλκιδικής, Καστοριάς και Φλώρινας. Επιπλέον, εκτός από τα Γραφεία Κτηματογράφησης θα δημιουργηθούν 155 «μονάδες ενημέρωσης».

Αυτές θα έχουν έδρα σε κάθε υπό κτηματογράφηση καλλικρατικό δήμο, ενώ κάποιες θα επισκεφθούν και μεγάλα χωριά (σε συνεργασία με τους δήμους) για να ενημερώνουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Στόχος είναι να υπάρχει η δυνατότητα δήλωσης ιδιοκτησίας και μέσω των «μονάδων ενημέρωσης» στις έδρες των δήμων