CERN… Πλάτων έναντι Δημόκριτου.

του Σωτήρη Γλυκοφρύδη

Όταν ο Δημόκριτος έφτασε στην Αθήνα, ο Διογένης ο Λαέρτιος γράφει πως ο Πλάτων άρχισε να μαζεύει τα γραπτά του Αβδηρίτη για να τα κάψει. Κάποιοι όμως Πυθαγόρειοι μαθητές του Πλάτωνα του είπαν:...
«δάσκαλε, τα γραπτά είναι πολλά και έχουν μοιραστεί…».

Γιατί όμως να υπάρχει τέτοια εμπάθεια του Πλάτωνα απέναντι στον Δημόκριτο, που συνεχίστηκε από τους Νεοπλατωνικούς έναντι των Επικουρείων; Η απάντηση είναι: «διότι ο Δημόκριτος είχε θέσει ως αρχή της φύσης ένα σωματίδιο άψυχο (το άτομο)».

Στη διαμάχη του Πλάτωνα με τους υλιστές, προστέθηκε σύντομα και ο Αριστοτέλης, σκεπτιστής, να κλείνει μάλλον προς τον δεύτερο, τον Δημόκριτο. Στο γνωστό έργο του Ραφαήλ «Η σχολή των Αθηνών», όπου ο Πλάτων δείχνει προς τον ουρανό ενώ ο Αριστοτέλης αμφιβάλει και του λέει «κράτει…», είναι ενδεικτική.

Κατά την εξέλιξη, οι νέο-Πλατωνικοί στράφηκαν κατά των Επικούρειων που προσπαθούσαν να τραβήξουν τους ανθρώπους στους κήπους της χαράς μιας ζωής με προδιαγραφές όμως αξίας (κατ’ αυτούς). Οι Πλατωνικοί τους έλεγαν ηδονιστές και υλιστές (ο Μαρξ. υπήρξε αργότερα ένας από αυτούς, που τα έβαλε με την εκκλησία).

Στον Μεσαίωνα έχουν επικρατήσει οι Πλατωνιστές, φθάνοντας οι πιο ακραίοι να γίνουν ιεροεξεταστές καίγοντας ανθρώπους. Η επιστήμη όμως στη σκοτεινιά συνέχιζε για την επιστήμη Κι ενώ ο Πλατωνισμός φαίνεται να εδραιώνεται μέσω ενός ευσεβούς Νεύτωνα, εμφανίζονται οι κβαντικοί που αλλάζουν το τοπίο.

‘Όλα είναι τύχη, λένε, στη δημιουργία του κόσμου δεν υπάρχει το προσχεδιασμένο. Όλα είναι αποτέλεσμα μάλλον τυχαίων αλληλοεπιδράσεων (αυτό το μάλλον ή το «σαν» θα μας φάει). Τα νετρόνια του πυρήνα υπό ορισμένες προϋποθέσεις γίνονται φωτόνια, φωτίνα και αντινετρίνα. Και η διάσταση, Πλάτωνα και Δημόκριτου, μεταφέρεται στο CERN.

Κι ενώ η επιστήμη μοιάζει σαν κάποιον που έχει πάει πολύ κοντά σε ένα άγαλμα εξετάζοντας μέχρι και τους πόρους του μαρμάρου, τη «σκοτεινή ύλη», υποθέτοντας στην περιφέρεια της ύλης με την αντιύλη ως δεσμούς τα σωματίδια του Χιγκς, κάποιοι αρχίζουν να τα ονομάζουν «του Θεού» και κάποιοι «του Διαβόλου».

Το CERN, στην ουσία αντανακλά τη διάσταση του Πλάτωνα με τον Δημόκριτο