OIKONOMIA Παρασκευή, 1 Ιουνίου 2012 - 10:59

"Παιχνίδι" με το κούρεμα των τραπεζικών δανείων

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη Κατά την προηγούμενη προεκλογική περίοδο είχε γίνει αρκετός λόγος για την πιθανότητα “κουρέματος” των τραπεζικών δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Η πρόταση έπεσε στο τραπέζι πριν λίγους μήνες, όταν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια χτυπούσαν “κόκκινο”, ενώ την ίδια ώρα ήταν... της μόδας το “κούρεμα” του ελληνικού χρέους λόγω του PSI και του PSI+. Η συζήτηση ξεκίνησε με προτάσεις “οριζόντιας μείωσης”, έως και 30% σε υφιστάμενα δάνεια, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από τράπεζες και στελέχη της αγοράς. Όσοι υποστήριζαν πως μία τέτοια εξέλιξη ήταν εφικτή κατηγορήθηκαν το λιγότερο για έλλειψη σοβαρότητας. Ενώ τραπεζικά στελέχη έκαναν λόγο για κινδυνολογία άνευ προηγουμένου. Φυσικά, η εν λόγω πρόταση δεν είχε συνέχεια... Χθες το θέμα επανήλθε στην επιφάνεια, μέσω έκθεσης της Eurobank. Η τράπεζα στην έκθεση με τίτλο “Ελληνικό τραπεζικό σύστημα, μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας και χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας”, εξηγεί μεταξύ άλλων και τους λόγους για τους οποίους ένα γενικευμένο κούρεμα των τραπεζικών δανείων θα ζημίωνε δημόσιο και τράπεζες. Πόσο πιθανό είναι το “κούρεμα” τραπεζικών δανείων;  Μία απόφαση για οριζόντιο, γενικευμένο και χωρίς κριτήρια κούρεμα των υφιστάμενων τραπεζικών δανείων θα συνεπαγόταν ισόποσες ζημίες στους ισολογισμούς των τραπεζών, και κατά συνέπεια, περαιτέρω μείωση της κεφαλαιακής τους επάρκειας, με ζημία για τους μετόχους τους, ο κυριότερος εκ των οποίων θα είναι πλέον το ΤΧΣ και, κατ’ επέκταση, το Ελληνικό Δημόσιο”, σημειώνει στην έκθεσή της η Eurobank. Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος, τονίζει στο Capital.gr ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κ. Χάρρυ Παπαπανάγος, καθώς είναι σαφές ότι οι τράπεζες θα υποστούν σημαντικές ζημιές αν ληφθεί μία τέτοια απόφαση. “Παρ΄ όλα αυτά, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι υπάρχει μία αναντιστοιχία μεταξύ των εισοδημάτων, τα οποία έχουν πληγεί σε τρομακτικό βαθμό, και του δανεισμού των ελληνικών νοικοκυριών”, προσθέτει. “Δεν είναι εύλογο τα δάνεια ενός πολίτη να είναι πάνω από 3,5 φορές υψηλότερα από το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημά του”. Ο κ. Παπαπανάγος εξηγεί πως ένα χωρίς κριτήρια κούρεμα δανείων δεν είναι εφικτό, αλλά ούτε και “λειτουργικό”. “Έχουμε δει να γίνονται οριζόντιες μειώσεις τραπεζικών υποχρεώσεων τόσο σε σκανδιναβικές χώρες όσο και πιο πρόσφατα στην Ισλανδία. Οι ρυθμίσεις όμως σε αυτές τις χώρες έγιναν με κριτήρια και με βάση το δόγμα ότι ο δανεισμός δεν μπορεί να υπερβαίνει το 110% των περιουσιακών στοιχείων”. Αν γίνει κάτι προς αυτή την κατεύθυνση στην Ελλάδα, θα γίνει με γνώμονα την ευρωπαϊκή πρακτική και ίσως με πρωτοβουλία των ίδιων των τραπεζών, στην περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών, συμπληρώνει ο κ. Παπαπανάγος. Εξηγεί δε, ότι οι τράπεζες μπορούν να αποφασίσουν να προβούν σε πιο “διευρυμένες” ρυθμίσεις – στην παρούσα φάση γίνονται σε προσωπική βάση – αν “ζυγίσουν” το όφελος που θα έχουν από τη μείωση των επισφαλειών. Βέβαια, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η κοινωνική πλευρά του ζητήματος, καθώς, όπως επισημαίνει η Eurobank, η επίπτωση μιας τέτοιας εξέλιξης στα συναλλακτικά ήθη και τη λειτουργία της οικονομίας θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική, καθώς θα οδηγούσε όλο και περισσότερους οφειλέτες σε γενικευμένη πρακτική αθέτησης των συμβατικών υποχρεώσεών τους προς όλους με δραματικές αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομία, την ανάπτυξη και την απασχόληση. “Λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο ο μισός ελληνικός πληθυσμός έχει, σήμερα, δάνεια και περίπου το 80% αυτών εξυπηρετούνται εγκαίρως, η χαριστική συμπεριφορά έναντι τμήματος των πιστωτών, χωρίς κριτήρια και διαδικασίες, θα οδηγούσε σε μεγάλη ανακατανομή του εισοδήματος και σημαντικές αδικίες σε βάρος αυτών που δεν έχουν δανειστεί ή/και είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, ενώ στο επιχειρηματικό κλάδο μια τέτοια ενέργεια θα νόθευε τον υγιή ανταγωνισμό”, προσθέτει η τράπεζα. Αναφορικά με τις ζημιές των τραπεζών και του δημοσίου, η Eurobank τονίζει πως μία τέτοια απόφαση θα συνεπαγόταν ισόποσες ζημίες στους ισολογισμούς των τραπεζών και, κατά συνέπεια, περαιτέρω μείωση της κεφαλαιακής τους επάρκειας, “Οι ανωτέρω ζημίες θα έπρεπε να καλυφτούν είτε με κούρεμα στοιχείων του παθητικού των τραπεζών είτε με νέα ανακεφαλοποίησή τους με ποσά που θα έπρεπε να αναζητηθούν στους ευρωπαίους εταίρους και το ΔΝΤ. Το τελικό κόστος αποπληρωμής των νέων αυτών κεφαλαίων θα έπρεπε να το αναλάβει ο κρατικός προϋπολογισμός, δηλαδή ξανά ο συνεπής Έλληνας φορολογούμενος με συνεπαγόμενη επιπλέον αύξηση του δημοσίου χρέους”, εξηγούν οι αναλυτές της Eurobank. “Καλπάζουν” τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια Είναι γεγονός ότι οι καθυστερήσεις στις πληρωμές δανείων έχουν αυξηθεί τρομακτικά, ως απόρροια της δεινής οικονομικής κατάστασης. Σύμφωνα με την έκθεση της Eurobank, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο στα 41,6 δισ. ευρώ ή στο 15,9% επί του συνόλου των δανείων. Τραπεζικές πηγές αναφέρουν πως η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιταχύνθηκε με ιλιγγιώδη ρυθμό στο πρώτο πεντάμηνο του έτους, φτάνοντας σε δυσθεώρητα ύψη, γεγονός που είχε σημαντικό αντίκτυπο στις προβλέψεις των τραπεζών, κάτι που αναμένεται να υπερτονιστεί και από το πόρισμα της BlackRock. Από την πλευρά τους οι τράπεζες έχουν ήδη αναγράψει στους ισολογισμούς τους μεγάλες προβλέψεις έναντι των εξελίξεων αυτών, 20 δισ. ευρώ την τελευταία τριετία, σύμφωνα με τη Eurobank, και έχουν προχωρήσει σε αναδιάρθρωση σημαντικού ποσοστού υφιστάμενων δανείων πελατών τους, με στόχο τη διευκόλυνση των δανειοληπτών. Τα “θα” των πολιτικών Πριν τις εκλογές του Μαΐου δεν ήταν λίγοι οι πολιτικοί σχηματισμοί που με μεγάλη ευκολία έκαναν λόγο για κούρεμα τραπεζικών δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, χωρίς να... κάνουν εκπτώσεις. Τον περασμένο Μάρτιο, η Λούκα Κατσέλη και οι βουλευτές που την ακολούθησαν, κατέθεσαν πρόταση νόμου για το «κούρεμα» όλων των καταναλωτικών, επαγγελματικών και στεγαστικών δανείων φυσικών προσώπων και προσωπικών εταιριών, κατά 30% εάν το σταθερό ετήσιο εισόδημά τους, μειώθηκε κατά 20% από την υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης. Στις αρχές Μαΐου, η Λούκα Κατσέλη επανήλθε, προτείνοντας “μία γενναία ρύθμιση δανείων για επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατά 50%”. Αναφορές στο ίδιο θέμα έχουν κάνει στελέχη και άλλων κομμάτων όπως του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Ενδεικτικά, τον περασμένο Απρίλιο ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Νίκος Χουντής κατέθεσε πρόταση προς τον Όλι Ρεν, για κούρεμα των δανείων των νοικοκυριών και μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μέσω επιδότησης από τα κεφάλαια του ΤΧΣ. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι σήμερα θα ανακοινωθεί το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ όπου αναμένεται να δοθούν διευκρινίσεις. Επίσης, το πρόγραμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων ανέφερε ότι θα υπάρξει "κούρεμα" τραπεζικών δανείων φυσικών και νομικών προσώπων. Χθες ο πρόεδρος της Ν.Δ. Περιέγραψε ένα σχέδιο ρύθμισης δανείων το οποίο προβλέπει επιμήκυνση με σκοπό να μην ξεπερνούν οι δόσεις το 30% του εισοδήματος

Πηγή:www.capital.gr