The ..bad Apple..

Η σκοτεινή πλευρά της Apple

20/04/2010

By Νίκος Σμυρναίος

Είναι γνωστό ότι η Apple αποτελεί την αγαπημένη εταιρεία των απανταχού geeks, τουλάχιστον όσων δεν προτιμούν το ελεύθερο λογισμικό. Ο Steve Jobs είναι κάτι σαν ροκ σταρ με χιλιάδες φαν ανά τον πλανήτη και κάθε νέο προϊόν που ανακοινώνει (βλέπε iPad) τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας. Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που η Apple λογοκρίνει;
Εκτός από μια εταιρεία με θετική εικόνα και ποιοτικό hardware, η Apple είναι μέρος ενός μονοπωλιακού συστήματος , μαζί με τη Google και τη Microsoft, το οποίο ελέγχει το μεγαλύτερο κομμάτι της επιγραμμικής διανομής περιεχομένου και λογισμικού σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η αρχή έγινε με το iTunes, το οποίο από συμπληρωματική υπηρεσία για το iPod γρήγορα εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη πλατφόρμα διανομής πολιτισμικού περιεχομένου (μουσική, βίντεο, παιχνίδια) στο παγκόσμιο διαδίκτυο.  Η εμφάνιση του iPhone και η εγκαθίδρυση του ως το πιο διαδεδομένο εργαλείο νομαδικής χρήσης του διαδικτύου υποχρέωσε όλους τους προμηθευτές υπηρεσιών και περιεχομένων να περάσουν από την πλατφόρμα AppStore.
Πλέον ο διαφαινόμενος θρίαμβος του iPad θα καταστήσει την Apple κυρίαρχο και στην διανομή γραπτού περιεχομένου όπως εφημερίδες και βιβλία. Οι κίνδυνοι από μια τέτοια εξέλιξη είναι πολλοί. Ο πρώτος είναι η ασφυξία που μια τέτοια οικονομική συγκέντρωση επιφέρει στον τομέα των καινοτόμων εφαρμογών και μοντέλων επιγραμμικής διανομής. Ο δεύτερος κίνδυνος είναι η δυνατότητα που έχει πλέον η Apple να λογοκρίνει τα περιεχόμενα που διανέμει στη βάση δικών της κριτηρίων, στερώντας από τους εκάστοτε προμηθευτές την πρόσβαση σε εκατομμύρια χρήστες ανά τον πλανήτη.
Τα παραδείγματα μιας τέτοιας καταχρηστικής συμπεριφοράς είναι πολλά. Το τελευταίο όμως αποτέλεσε πραγματικό σκάνδαλο στις ΗΠΑ. Πρόκειται για την περίπτωση του Mark Fiore διαδικτυακού σκιτσογράφου και καρτουνίστα ο οποίος είναι ο πρώτος στο είδος του που κέρδισε το βαρυσήμαντο βραβείο Pulitzer τη Δευτέρα 12 Απριλίου. Μόλις έγινε γνωστή η είδηση πήρε δημοσιότητα και η λογοκρισία που υπέστη ο Fiore από την Apple λίγους μήνες πριν.
Όταν ο Fiore έκανε αίτηση στην Apple για να διανείμει την εφαρμογή του NewsToons από το AppStore, η εταιρεία την απέρριψε με το αιτιολογικό ότι προσβάλλει δημόσιες προσωπικότητες. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το μέηλ της Apple στο οποίο εξηγεί ότι οι καρικατούρες του Fiori  δεν τηρούν τις προϋποθέσεις του iPhone Developer Program License Agreement. Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε για πιο είδος « προσβολής προσωπικότητας » πρόκειται.

Το βραβείο Pulitzer αποτέλεσε την αφορμή για να πάρει δημοσιότητα το θέμα με αποτέλεσμα η Apple να ανακαλέσει κι ο Steve Jobs να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από τον Fiore. Όμως το πρόβλημα παραμένει. Τι γίνεται με τους χιλιάδες προμηθευτές περιεχομένου, καλλιτέχνες, δημοσιογράφους, προγραμματιστές, που δεν έχουν τη δημοσιότητα του Fiore;
Update 09/11: νέα περίπτωση λογοκρισίας εδώ στο Appstore
Το θέμα γίνεται ακόμη σοβαρότερο αν αναλογιστεί κανείς ότι μέσω του iPad η Apple μπορεί να εξελιχθεί σε λίγα χρόνια ο κύριος διανομέας του τύπου. Με ποια κριτήρια μια ιδιωτική εταιρεία αποφασίζει για το τι μπορεί κάποιος να διαβάσει και τι όχι; Ποιες εγγυήσεις έχουν οι εκδότες ότι δεν θα αποτελέσουν αντικείμενο λογοκρισίας για λόγους εμπορικούς ή πολιτικούς;
Σε παρόμοιες περιπτώσεις ο νομοθέτης έχει μεριμνήσει ώστε η ολιγοπωλιακή θέση ενός διανομέα να μην έχει επιπτώσεις στον πλουραλισμό της πληροφόρησης. Στη Γαλλία για παράδειγμα σύμφωνα με τον νόμο τα πρακτορεία τύπου είναι υποχρεωμένα να διανέμουν όλες της εφημερίδες και τα περιοδικά άσχετα με το περιεχόμενο τους. Η αρχή της ουδετερότητας του διαδικτύου (net neutrality), παρόλες τις επιθέσεις που δέχεται τελευταία, υποχρεώνει του πάροχους να διανέμουν όλα τα πρωτόκολλα και εφαρμογές με τον ίδιο τρόπο.
Στην πράξη η νομοθεσία δεν τηρείται πάντα και φυσικά οι εμπορικές βλέψεις κυριαρχούν της θεωρητικής επιδίωξης του πλουραλισμού. Όμως τουλάχιστον είναι γενικά παραδεκτός ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους, η εφαρμογή του οποίου σαφώς και εξαρτάται από κοινωνικούς συσχετισμούς.
Τι γίνεται όταν μια κλειστή ιδιωτική εφαρμογή γίνεται μοναδικός διανομέας για εκατομμύρια χρήστες; Εκεί προς το παρόν δεν υπάρχει πρόβλεψη γιατί απλά το διακύβευμα δεν έχει τεθεί ως τέτοιο σε ότι αφορά τις νέες χρήσεις και τα νέα μέσα όπως αυτά αναπτύσσονται σήμερα.