Του Σταμάτη Ζαχαρού
Ένας grand maître στο σκάκι γνωρίζει καλά ότι ο αιφνιδιασμός είναι ένα όπλο που δεν μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί συνέχεια αλλά οφείλει να επιλέγει προσεκτικά το timing. Ο Αντώνης Σαμαράς δεν είναι βέβαιο ότι είχε άλλη επιλογή αλλά η τριπλή κίνηση που έκανε την Παρασκευή είναι βέβαιο ότι άλλαξε για μια ακόμη φορά το κλίμα, που στην Αθήνα είχε γίνει ήδη αρκετά «βαρύ».
Μετά από τρεις δύσκολους κυβερνητικούς μήνες και ενόψει των σκληρών μέτρων που πρέπει να λάβει η Κυβέρνηση, η συγκυρία δεν φαινόταν πλέον θετική. Οι δηλώσεις του Schaueble αλλά και του Draghi ήρθαν απλώς να ταρακουνήσουν το Μαξίμου που έβλεπε να χάνονται τα όσα οφέλη αποκόμισε ο Πρωθυπουργός στα τέλη Αυγούστου μετά την «σιωπηρή συμφωνία» με Μέρκελ και Ολάντ. Η εντροπία αρκετών κυβερνητικών στελεχών ήταν ήδη εμφανής και οι κοινωνικές αντιδράσεις άρχισαν να εντείνονται, υποδεικνύοντας ότι η κλεψύδρα του πολιτικού χρόνου της Κυβέρνησης Συνεργασίας είχε αρχίσει να αδειάζει. Η εισβολή των συνδικαλιστών στο Πεντάγωνο μετέτρεψε σε θριαμβευτή τον Φωτόπουλο και ήταν σίγουρα ένα ηχηρό καμπανάκι για τον Πρωθυπουργό και ενδεχομένως τους Ευρωπαίους εταίρους που βλέπουν ότι η κατάσταση στη χώρα μας δυσκολεύει πολύ παρά τις προσπάθειες. Το αρνητικό κλίμα ήρθαν να επιβεβαιώσουν και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που είχαν στα χέρια τους τα κόμματα της συγκυβέρνησης και ούτε λίγο ούτε πολύ έδειχναν ότι οι αντοχές δεν επαρκούν για να συνεχιστεί η δύσκολη προσπάθεια της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Από το βράδυ της Πέμπτης, οι διεργασίες στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν καταιγιστικές. Ο Πρωθυπουργός θα «εξαργύρωνε» την επιταγή της διπλωματικής του συμφωνίας προσκαλώντας την γερμανίδα Καγκελάριο στην Αθήνα σε μια απόπειρα να αποκλιμακώσει το κλίμα έντασης που δημιουργήθηκε στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και βεβαίως να γεμίσει την κλεψύδρα του πολιτικού του χρόνου. Η επίσκεψη της Μέρκελ για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης είχε ταυτόχρονα συμβολικό και ουσιαστικό χαρακτήρα. Συμβολικό καθώς αποτελεί κόκκινο πανί για την αντιμνημονιακή μερίδα των Ελλήνων και η έλευσή της πιθανόν να σημάνει μια (έστω μικρή) αλλαγή στάσης της Γερμανίας ενόψει και των επικείμενων ομοσπονδιακών εκλογών. Ουσιαστική καθώς η παρουσία της μπορεί να γεφυρώσει το όποιο χάσμα απομείνει στις διαπραγματεύσεις με την τριμερή που συνεχίστηκαν πυρετωδώς όλο το Σαββατοκύριακο.
Ταυτόχρονα ο Πρωθυπουργός έδωσε κατευθύνσεις για τη γεφύρωση του χάσματος στις διαπραγματεύσεις για το πακέτο μέτρων. Μπορεί η Μέρκελ να παρέχει πολιτική στήριξη καθώς αντιλαμβάνεται τον εφιάλτη μιας κυβερνητικής κατάρρευσης στην Ελλάδα, ωστόσο έχει και αυτή να λογοδοτήσει στους Γερμανούς φορολογούμενους και ψηφοφόρους. Η Κυβέρνηση έπρεπε να δείξει αποφασιστικότητα και έργο ενόψει την έλευσης της Καγκελαρίου. Ήδη από το πρωί του Σαββάτου, ο Γιάννης Στουρνάρας άρχισε να αφήνει παράθυρο ελπίδας για συμφωνία. Μια συμφωνία σκληρή και «εμπροσθοβαρή» καθώς τα μέτρα που αφορούν μισθούς, συντάξεις και επιδόματα θα ληφθούν στο σύνολό τους εντός του επόμενου έτους εντείνοντας την ύφεση.
Μόνη ελπίδα για να ξεκολλήσει η χώρα από το βούρκο της ύφεσης είναι φυσικά οι μεταρρυθμίσεις της οικονομίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η –επίσης αιφνιδιαστική– δημόσια πρόταση της ΕΤΕ για την εξαγορά της Eurobank. Πρόκειται για μια κίνηση που σχεδιαζόταν πολύ καιρό και για όσους παρακολουθούν στενά την τραπεζική αγορά αποτελούσε ουσιαστικά μονόδρομο μετά και τις τελευταίες εξελίξεις. Από αυτή την άποψη δεν ήταν έκπληξη. Έκπληξη ήταν ο χρόνος που επελέγη και η ταχύτητα με την οποία εξελίχθηκαν τα πράγματα. Το Βράδυ της Πέμπτης και αφού είχε παγιωθεί το σχέδιο πρόσκλησης της Μέρκελ στην Αθήνα, το Μαξίμου πίεσε τις διοικήσεις των δυο τραπεζών να επιταχύνουν τις εξελίξεις. Θεωρήθηκε ότι μια τέτοια μεγάλη κίνηση στον τραπεζικό τομέα σε συνδυασμό με τη συμφωνία για τα μέτρα μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις. Να δημοσιευθεί δηλαδή η έκθεση της τρόικας και να εκταμιευτεί τελικά η δόση - ανάσα για την ελληνική οικονομία που εν πολλοίς αφορά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Έτσι και έγινε. Από το πρωί της Παρασκευής η είδηση άρχισε να διαρρέεται και η αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών που προηγήθηκε της είδησης για την επίσκεψη Μέρκελ στην Αθήνα επιβεβαίωσε τις υπόνοιες ότι επρόκειτο για Κυβερνητικό Blitzkrieg σε μια απέλπιδα προσπάθεια να επαναφέρει το καλό κλίμα που υπήρχε καθ’ όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου.
Ο αιφνιδιασμός στην πολιτική (όπως και στο σκάκι) μπορεί να δώσει σημαντικό πλεονέκτημα σε όποιον παίρνει την πρωτοβουλία. Ωστόσο στη συνέχεια οφείλει να κινηθεί αποτελεσματικά και βάσει σχεδίου. Ειδάλλως αν ο αντίπαλος καταφέρει και ξεφύγει από την αρχική φάση του αιφνιδιασμού ίσως αποκτήσει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Τα όπλα τελειώνουν και όλες οι πλευρές θέλουν να δουν αποτέλεσμα. Οι Ευρωπαίοι εταίροι, στηρίζουν την προοπτική της σταθερής ευρωζώνης αλλά δεν δείχνουν διατεθειμένοι να «βάλουν» άλλα λεφτά στην πατρίδα μας ακόμη και αν ξέρουν ότι έτσι μπορεί και να φύγουν απ’ το τραπέζι με μεγάλες απώλειες. Οι Έλληνες στην πλειοψηφία τους, παρά τις συνδικαλιστικές εξάρσεις, μοιάζουν να είναι αποφασισμένοι να δεχτούν ακόμη ένα πακέτο μέτρων αλλά καθιστούν με κάθε τρόπο σαφές (όπως οι απαντήσεις τους στις δημοσκοπήσεις) ότι θα είναι και το τελευταίο που θα ανεχτούν. Ο Πρωθυπουργός κατάφερε και πάλι να αποκομίσει οφέλη μέσω της διπλωματίας. Αν εκμεταλλευτεί το Momentum και προωθήσει το κυβερνητικό έργο θα είναι ο κερδισμένος της παρτίδας, αν όχι θα αναγκαστεί να σαλπίσει... ισπανική υποχώρηση
Ένας grand maître στο σκάκι γνωρίζει καλά ότι ο αιφνιδιασμός είναι ένα όπλο που δεν μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί συνέχεια αλλά οφείλει να επιλέγει προσεκτικά το timing. Ο Αντώνης Σαμαράς δεν είναι βέβαιο ότι είχε άλλη επιλογή αλλά η τριπλή κίνηση που έκανε την Παρασκευή είναι βέβαιο ότι άλλαξε για μια ακόμη φορά το κλίμα, που στην Αθήνα είχε γίνει ήδη αρκετά «βαρύ».
Μετά από τρεις δύσκολους κυβερνητικούς μήνες και ενόψει των σκληρών μέτρων που πρέπει να λάβει η Κυβέρνηση, η συγκυρία δεν φαινόταν πλέον θετική. Οι δηλώσεις του Schaueble αλλά και του Draghi ήρθαν απλώς να ταρακουνήσουν το Μαξίμου που έβλεπε να χάνονται τα όσα οφέλη αποκόμισε ο Πρωθυπουργός στα τέλη Αυγούστου μετά την «σιωπηρή συμφωνία» με Μέρκελ και Ολάντ. Η εντροπία αρκετών κυβερνητικών στελεχών ήταν ήδη εμφανής και οι κοινωνικές αντιδράσεις άρχισαν να εντείνονται, υποδεικνύοντας ότι η κλεψύδρα του πολιτικού χρόνου της Κυβέρνησης Συνεργασίας είχε αρχίσει να αδειάζει. Η εισβολή των συνδικαλιστών στο Πεντάγωνο μετέτρεψε σε θριαμβευτή τον Φωτόπουλο και ήταν σίγουρα ένα ηχηρό καμπανάκι για τον Πρωθυπουργό και ενδεχομένως τους Ευρωπαίους εταίρους που βλέπουν ότι η κατάσταση στη χώρα μας δυσκολεύει πολύ παρά τις προσπάθειες. Το αρνητικό κλίμα ήρθαν να επιβεβαιώσουν και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που είχαν στα χέρια τους τα κόμματα της συγκυβέρνησης και ούτε λίγο ούτε πολύ έδειχναν ότι οι αντοχές δεν επαρκούν για να συνεχιστεί η δύσκολη προσπάθεια της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Από το βράδυ της Πέμπτης, οι διεργασίες στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν καταιγιστικές. Ο Πρωθυπουργός θα «εξαργύρωνε» την επιταγή της διπλωματικής του συμφωνίας προσκαλώντας την γερμανίδα Καγκελάριο στην Αθήνα σε μια απόπειρα να αποκλιμακώσει το κλίμα έντασης που δημιουργήθηκε στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και βεβαίως να γεμίσει την κλεψύδρα του πολιτικού του χρόνου. Η επίσκεψη της Μέρκελ για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης είχε ταυτόχρονα συμβολικό και ουσιαστικό χαρακτήρα. Συμβολικό καθώς αποτελεί κόκκινο πανί για την αντιμνημονιακή μερίδα των Ελλήνων και η έλευσή της πιθανόν να σημάνει μια (έστω μικρή) αλλαγή στάσης της Γερμανίας ενόψει και των επικείμενων ομοσπονδιακών εκλογών. Ουσιαστική καθώς η παρουσία της μπορεί να γεφυρώσει το όποιο χάσμα απομείνει στις διαπραγματεύσεις με την τριμερή που συνεχίστηκαν πυρετωδώς όλο το Σαββατοκύριακο.
Ταυτόχρονα ο Πρωθυπουργός έδωσε κατευθύνσεις για τη γεφύρωση του χάσματος στις διαπραγματεύσεις για το πακέτο μέτρων. Μπορεί η Μέρκελ να παρέχει πολιτική στήριξη καθώς αντιλαμβάνεται τον εφιάλτη μιας κυβερνητικής κατάρρευσης στην Ελλάδα, ωστόσο έχει και αυτή να λογοδοτήσει στους Γερμανούς φορολογούμενους και ψηφοφόρους. Η Κυβέρνηση έπρεπε να δείξει αποφασιστικότητα και έργο ενόψει την έλευσης της Καγκελαρίου. Ήδη από το πρωί του Σαββάτου, ο Γιάννης Στουρνάρας άρχισε να αφήνει παράθυρο ελπίδας για συμφωνία. Μια συμφωνία σκληρή και «εμπροσθοβαρή» καθώς τα μέτρα που αφορούν μισθούς, συντάξεις και επιδόματα θα ληφθούν στο σύνολό τους εντός του επόμενου έτους εντείνοντας την ύφεση.
Μόνη ελπίδα για να ξεκολλήσει η χώρα από το βούρκο της ύφεσης είναι φυσικά οι μεταρρυθμίσεις της οικονομίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η –επίσης αιφνιδιαστική– δημόσια πρόταση της ΕΤΕ για την εξαγορά της Eurobank. Πρόκειται για μια κίνηση που σχεδιαζόταν πολύ καιρό και για όσους παρακολουθούν στενά την τραπεζική αγορά αποτελούσε ουσιαστικά μονόδρομο μετά και τις τελευταίες εξελίξεις. Από αυτή την άποψη δεν ήταν έκπληξη. Έκπληξη ήταν ο χρόνος που επελέγη και η ταχύτητα με την οποία εξελίχθηκαν τα πράγματα. Το Βράδυ της Πέμπτης και αφού είχε παγιωθεί το σχέδιο πρόσκλησης της Μέρκελ στην Αθήνα, το Μαξίμου πίεσε τις διοικήσεις των δυο τραπεζών να επιταχύνουν τις εξελίξεις. Θεωρήθηκε ότι μια τέτοια μεγάλη κίνηση στον τραπεζικό τομέα σε συνδυασμό με τη συμφωνία για τα μέτρα μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις. Να δημοσιευθεί δηλαδή η έκθεση της τρόικας και να εκταμιευτεί τελικά η δόση - ανάσα για την ελληνική οικονομία που εν πολλοίς αφορά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Έτσι και έγινε. Από το πρωί της Παρασκευής η είδηση άρχισε να διαρρέεται και η αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών που προηγήθηκε της είδησης για την επίσκεψη Μέρκελ στην Αθήνα επιβεβαίωσε τις υπόνοιες ότι επρόκειτο για Κυβερνητικό Blitzkrieg σε μια απέλπιδα προσπάθεια να επαναφέρει το καλό κλίμα που υπήρχε καθ’ όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου.
Ο αιφνιδιασμός στην πολιτική (όπως και στο σκάκι) μπορεί να δώσει σημαντικό πλεονέκτημα σε όποιον παίρνει την πρωτοβουλία. Ωστόσο στη συνέχεια οφείλει να κινηθεί αποτελεσματικά και βάσει σχεδίου. Ειδάλλως αν ο αντίπαλος καταφέρει και ξεφύγει από την αρχική φάση του αιφνιδιασμού ίσως αποκτήσει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Τα όπλα τελειώνουν και όλες οι πλευρές θέλουν να δουν αποτέλεσμα. Οι Ευρωπαίοι εταίροι, στηρίζουν την προοπτική της σταθερής ευρωζώνης αλλά δεν δείχνουν διατεθειμένοι να «βάλουν» άλλα λεφτά στην πατρίδα μας ακόμη και αν ξέρουν ότι έτσι μπορεί και να φύγουν απ’ το τραπέζι με μεγάλες απώλειες. Οι Έλληνες στην πλειοψηφία τους, παρά τις συνδικαλιστικές εξάρσεις, μοιάζουν να είναι αποφασισμένοι να δεχτούν ακόμη ένα πακέτο μέτρων αλλά καθιστούν με κάθε τρόπο σαφές (όπως οι απαντήσεις τους στις δημοσκοπήσεις) ότι θα είναι και το τελευταίο που θα ανεχτούν. Ο Πρωθυπουργός κατάφερε και πάλι να αποκομίσει οφέλη μέσω της διπλωματίας. Αν εκμεταλλευτεί το Momentum και προωθήσει το κυβερνητικό έργο θα είναι ο κερδισμένος της παρτίδας, αν όχι θα αναγκαστεί να σαλπίσει... ισπανική υποχώρηση
Πηγή:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου